کاظم ملازاده؛ سعید عباسی مرام
چکیده
سنجاق‌های قفلی از جمله اشیایی است که در اوایل عصرآهن(حدود 1400ق.م) ابداع شده و در اواسط این دوره و حدود 800ق.م در مناطق مختلف عمومیت پیدا کرده و استفاده از آن توسط فرهنگ‌های مختلف، به شکل‌های متنوع و کاربردهای مختلف تاکنون تداوم پیدا کرده است. این ساخته‌ها بعد از گسترش استفاده در عصرآهن 3 و در مناطق مختلف و از جمله ایران، جهت اتصال لباس، ...
بیشتر
سنجاق‌های قفلی از جمله اشیایی است که در اوایل عصرآهن(حدود 1400ق.م) ابداع شده و در اواسط این دوره و حدود 800ق.م در مناطق مختلف عمومیت پیدا کرده و استفاده از آن توسط فرهنگ‌های مختلف، به شکل‌های متنوع و کاربردهای مختلف تاکنون تداوم پیدا کرده است. این ساخته‌ها بعد از گسترش استفاده در عصرآهن 3 و در مناطق مختلف و از جمله ایران، جهت اتصال لباس، تزیین شخصی و در مواردی به عنوان طلسم به کار برده شدند. در خصوصگونه‌شناسی سنجاق قفلی‌های مکشوفه از ایران تاکنون پژوهش جامعی در داخل صورت نگرفته و پژوهش‌های باستان‌شناسان غربی نیز یافته‌های چند دهه اخیر را شامل نمی‌شوند. پژوهش حاضر با هدف مطالعه تاریخچه، معرفی و گونه‌شناسی سنجاق قفلی‌های عصرآهن ایران انجام شده و تلاش دارد به روش توصیفی-تحلیلی و ابزار کتابخانه‌ای به اهداف مورد نظر دست یابد. نتایج حاصله نشان می‌دهد سنجاق‌قفلی بعد از ابداع در حوضه مدیترانه، به تدریج در مناطق دیگر رواج پیدا کرده و در موارد زیادی جایگزین سنجاق‌های میله‌ای شدند. در اواخر قرن 8ق.م و به ویژه در طول قرن 7ق.م سنجاق قفلی در قالب گونه‌ها و زیرگونه‌هایی مختلفی و نیز کاربردهای مشابه در ایران عمومیت پیدا کرد؛ هر چند نوع فنردار مثلثی شکل آن بیشترین فراوانی را داشته است.
کاظم ملازاده؛ مخمد حسن سالک اکبری
چکیده
چکیده سنجاق‌های میله‌ای در میان یافته‌های فلزی محوطه‌های استقراری، مذهبی و قبرستان‌های عصر آهن ایران به فراوانی یافت شده‌اند. با توجه به فراوانی این ساخته‌ها این سوال مهم مطرح می‌شود که این سنجاق‌ها چه کاربرد یا کاربردهایی داشته‌اند؟. در منابع، این دست‌ساخته‌ها اغلب با عنوان کلی «سنجاق» معرفی شده‌اند و یا این که بدون بحث ...
بیشتر
چکیده سنجاق‌های میله‌ای در میان یافته‌های فلزی محوطه‌های استقراری، مذهبی و قبرستان‌های عصر آهن ایران به فراوانی یافت شده‌اند. با توجه به فراوانی این ساخته‌ها این سوال مهم مطرح می‌شود که این سنجاق‌ها چه کاربرد یا کاربردهایی داشته‌اند؟. در منابع، این دست‌ساخته‌ها اغلب با عنوان کلی «سنجاق» معرفی شده‌اند و یا این که بدون بحث علمی، به کارکردهای مختلفی از جمله سنجاق لباس، سنجاق مو، اشیاء نذری و نمادین، ابزار دفاعی و سنجاق کفن اشاره کرده‌اند. در این پژوهش تلاش گردیده با استفاده از مطالعات باستانشناسی، قوم‌باستان‌شناسی و به شیوه توصیفی و تحلیلی، کاربردهای مختلف این دست‌ساخته‌ها مورد بررسی قرار گیرد. بر اساس نتایج حاصله سنجاق‌های مورد مطالعه با توجه به شکل و ابعاد و نیز محل کشف و استفاده، دارای کاربرد-هایی به عنوان سنجاق لباس، سنجاق مو، سنجاق تزیینی، دفاعی، نمادین، نذری، جادویی، آیینی و نیز کاربردهای مکمل و چندگانه بودند و یکی از کاربردهایی که قبل از این کمتر به آن اشاره شده و در این مقاله به آن پرداخته شده کاربرد آن به عنوان ابزاری برای مقابله با نیروهای شرور و نیز حیوانات موذی است که به نوعی تداوم استفاده از آن را می‌توان در جوامع سنتی و زردشتیان دوره قبل و معاصر مشاهده کرد.
کاظم ملازاده
چکیده
تاریخ دریافت: 15/7/92 تاریخ پذیرش: 25/12/92چکیدهدر سال 1936 میلادی، در جریان کاوش یک محوطه اشکانی در مرکز بین‌النهرین، ابزاری کشف شد که شامل یک کوزه سفالی کوچک به ارتفاع 14 سانتیمتر بود و داخل آن، یک استوانه مسی با میله آهنی، تعبیه شده بود. نمونه‌های قابل مقایسه این ابزار، بعدها از محوطه‌های ...
بیشتر
تاریخ دریافت: 15/7/92 تاریخ پذیرش: 25/12/92چکیدهدر سال 1936 میلادی، در جریان کاوش یک محوطه اشکانی در مرکز بین‌النهرین، ابزاری کشف شد که شامل یک کوزه سفالی کوچک به ارتفاع 14 سانتیمتر بود و داخل آن، یک استوانه مسی با میله آهنی، تعبیه شده بود. نمونه‌های قابل مقایسه این ابزار، بعدها از محوطه‌های دیگری (از جمله در تیسفون پایتخت ایران در دوره اشکانی و ساسانی) به دست آمد. با توجه به ویژگی‌های این یافته، از همان ابتدا به درستی به عنوان یک پیل الکتریکی، شناسایی شد و فرضیه‌هایی در ارتباط با کاربرد آن مطرح گردید، که عبارت بودند از: استفاده در زمینه آبکاری برقی، استفاده در زمینه جادوگری و استفاده طبی. فرضیه نخست به دلیل پیچیدگی علمی و فنی روند آبکاری برقی و همچنین فقدان کارایی لازم پیل اشکانی برای آبکاری، مورد تردید است. کاربرد جادوگری نیز با توجه به پشتوانه علمی و فنی این یافته، دست کم در ارتباط با نمونه اشکانی، قابل پذیرش نیست. بنابراین با توجه به شواهد و مدارک تاریخی که نشان می‌دهد، در این دوره از ماهی برقی برای تسکین درد استفاده می‌شده و نیز با توجه به تجارب طب مدرن در زمینه استفاده از جریان‌های ضعیف الکتریکی برای تسکین درد و بهبود تعدادی از امراض، به نظر می‌رسد کاربرد طبی قابل قبول‌ترین فرضیه در این رابطه باشد. بین‌النهرین در دوره اشکانی، یکی از مراکز مهم ارتباطی شرق و غرب بوده و در چنین محیطی، درمانگران و یا تکنسین‌ها، با استفاده از تجارب خود و نیز اطلاعاتی که از چین و روم به این منطقه می‌رسیده، به ساخت این ابزار اقدام کرده‌اند
