دانش بومی
سهیلا یوسف وند؛ ابوالفضل شریفیان؛ حمیدرضا قطب الدینی
چکیده
هدف مطالعه حاضر بررسی دانش دامداران شهرستان دره‌شهر استان ایلام در خصوص دو گونه گیاهی گل میمونی سازوئی و گاوزبان بود. بدین منظور از روش‌های مشاهده میدانی، مصاحبه نیمه‌ساختارمند و بازخورد جامعه با 57 دامدار باتجربه و آگاه دارای پروانه چرایی استفاده شد. نتایج نشان داد که دامداران از دانش عمیقی در خصوص جنبه‌های مختلف دو گیاه برخوردار ...
بیشتر
هدف مطالعه حاضر بررسی دانش دامداران شهرستان دره‌شهر استان ایلام در خصوص دو گونه گیاهی گل میمونی سازوئی و گاوزبان بود. بدین منظور از روش‌های مشاهده میدانی، مصاحبه نیمه‌ساختارمند و بازخورد جامعه با 57 دامدار باتجربه و آگاه دارای پروانه چرایی استفاده شد. نتایج نشان داد که دامداران از دانش عمیقی در خصوص جنبه‌های مختلف دو گیاه برخوردار بودند. این دانش دربردارنده تشریح خصوصیات مورفولوژیکی و گیاهشناسی، فنولوژی، زیستگاه شامل پراکنش جغرافیایی، خصوصیات اکولوژیکی و گونه‌های گیاهی همراه، خصوصیات علوفه‌ای، نحوه برداشت گیاه، خواص درمانی و عوارض جانبی بود. نتایج مطالعه نشان داد اصلی‌ترین خواص داروشناسی گونه گل میمونی سازوئی بر مبنای دانش سنتی دامداران در درمان سوختگی، رفع عفونت داخلی اندام تناسلی زنان و رفع عفونت به طور کلی و درمان جوش بود. این خواص برای گونه گاوزبان شامل اثر آرام‌بخشی و کاهش استرس و افسردگی بود. همچنین نتایج فرسایش دانش سنتی گیاهان دارویی ناشی از فوت سالخوردگان با تجربه در زمینه گیاهان دارویی و عدم علاقمندی نسل جدید به دانش سنتی را نشان داد. نوآوری این مطالعه در بررسی عمیق دانش سنتی دامداران در رابطه با ابعاد مختلف اتنوبوتانی در کنار خواص دارویی گیاهان است. دانش سنتی دامداران از ظرفیت بالایی در ترکیب با دانش مدرن برخوردار است.
وحید کریمیان؛ عادل سپهری؛ حسین بارانی
چکیده
به منظور بررسی دانش بومی گَنَبو(آنغوزه) از گونه‌های مهم دارویی_صنعتی مراتع، که از قدیم‌الایام تاکنون مورد استفاده مردم محلی قرار می‌گیرد، این تحقیق در منطقه تنگ‌سرخ که بیشترین تعداد بهره‌بردار و بیشترین سطح رویشگاه گَنَبو در استان کهگیلویه و بویراحمد را دارد انجام گرفت. روش اصلی تحقیق مبتنی بر بررسی دانش‌بومی جوامع محلی به شیوه ...
بیشتر
به منظور بررسی دانش بومی گَنَبو(آنغوزه) از گونه‌های مهم دارویی_صنعتی مراتع، که از قدیم‌الایام تاکنون مورد استفاده مردم محلی قرار می‌گیرد، این تحقیق در منطقه تنگ‌سرخ که بیشترین تعداد بهره‌بردار و بیشترین سطح رویشگاه گَنَبو در استان کهگیلویه و بویراحمد را دارد انجام گرفت. روش اصلی تحقیق مبتنی بر بررسی دانش‌بومی جوامع محلی به شیوه پژوهش مشارکتی است. از روش‌های تحقیقات کیفی از جمله مشاهده مستقیم، مصاحبه‌های آزاد، مصاحبه‌های عمیق فردی و گروهی و مشارکت منظم در فعالیت مردم محلی استفاده شد. در مصاحبه‌ها، پرسش‌ها جهت بررسی اتنواکولوژی، اتنوفارماکولوژی، اگرونومی و سایر مسایل در زمینه اتنوبوتانی گَنَبو صورت گرفت. بر اساس دانش بومی اندام‌های مختلف گیاه گَنَبو دارای استفاده‌های دارویی، صنعتی و خوراکی است. بیشترین کاربرد و استفاده گَنَبو مربوط به شیره تولیدی آن است. جوامع محلی معتقدند گَنَبو گیاهی مقاوم به سرما است و در مناطق مرتفع و زمین‌های شیبدار حضور بیشتری دارد. در انواع خاک‌ها و دامنه‌ها قابلیت رویش دارد، ولی در دامنه‌های آفتاب‌گیر و خاک‌های شنی، نرم و قرمز رنگ، شیره بیشتری تولید می‌کند. بهترین شیوه کاشت گیاه را بذرپاشی پاییزه می‌دانند. بر اساس دانش بومی سن گَنَبو جهت بهره‌برداری باید بالای 7 سال باشد تا بتوان شیره مناسبی بدست آورد. همچنین نتایج نشان داد بهره‌برداری گَنَبو از قدیم‌الایام از راه‌های تامین معیشت جوامع محلی است. به طور کلی مشاهده شد دانش بومی از شناخت کافی پیرامون خواص دارویی، زمان رویش، زمان برداشت، اندام قابل استفاده، شرایط مناسب کاشت، داشت و برداشت از گَنَبو و همچنین یافتن مناطقی که پتانسیل رویش و تولید حداکثر محصول این گیاه را به طور گسترده دارند، برخوردار است.
