سهیلا یوسف وند؛ حسین بارانی؛ مژگان سادات عظیمی؛ حمید نیک نهاد؛ ابوالفضل شریفیان
چکیده
در پژوهش حاضر سوال اصلی نحوه درک دامداران از گیاهان در مراتع شور و قلیایی و رابطه بین آب، خاک و گیاه بود. گردآوری داده با استفاده از روش پیمایش میدانی و مصاحبههای نیمهساختاریافته با دامداران مرتع اینچهبرون شهرستان آققلا استان گلستان صورت گرفت. دامداران به 38 گونه گیاهی با ارائه نام محلی اشاره کردند. دانش سنتی دامداران نشان داد ...
بیشتر
در پژوهش حاضر سوال اصلی نحوه درک دامداران از گیاهان در مراتع شور و قلیایی و رابطه بین آب، خاک و گیاه بود. گردآوری داده با استفاده از روش پیمایش میدانی و مصاحبههای نیمهساختاریافته با دامداران مرتع اینچهبرون شهرستان آققلا استان گلستان صورت گرفت. دامداران به 38 گونه گیاهی با ارائه نام محلی اشاره کردند. دانش سنتی دامداران نشان داد زمین در مراتع ترکمنصحرا یا شیرین است یا شور و به جای این دو اصطلاح، اصطلاحات سالم - ناسالم و خوب - بد نیز در توصیف نوع زمین کاربرد دارند. دامداران در ادامه هفت طبقه خاک شیشهای، شُر، مرطوب، نائور، تپهای، قرمز و سیاه را معرفی کردند که در هر یک از این طبقات گونههای گیاهی خاصی حضور دارند. نتایج این پژوهش نشان داد دامداران ترکمن از دانش غنی در خصوص توصیف گیاهان و زیستگاههای آنها برخوردار هستند. نوآوری این مطالعه استفاده از دانش سنتی دامداران ترکمن در شناسایی گیاهان، طبقات خاک و ویژگیهای آن بود که برای اولین بار در منطقه انجام شده است. پیشنهاد میشود سیاستگذاری در زمینه مدیریت منابع طبیعی ایران جهت استفاده از دانش بومشناختی سنتی جوامع محلی، برنامهریزی و تصمیمگیری از پایین به بالا را نیز مد نظر قرار دهد.
غلامعلی حشمتی؛ حسین بارانی؛ سیده زهره میردیلمی
چکیده
تاریخ دریافت: 21/9/92 تاریخ پذیرش: 15/2/93چکیدهیکی از موارد بحث برانگیز پیرامون گیاهان دارویی، دانش بومی است. این دانش بسیار گسترده است و جنبههای متفاوتی از جمله اتنوبوتانی گیاهان دارویی را نیز دربرمیگیرد. اتنوبوتانی به معنی دانشی است که بشر ...
بیشتر
تاریخ دریافت: 21/9/92 تاریخ پذیرش: 15/2/93چکیدهیکی از موارد بحث برانگیز پیرامون گیاهان دارویی، دانش بومی است. این دانش بسیار گسترده است و جنبههای متفاوتی از جمله اتنوبوتانی گیاهان دارویی را نیز دربرمیگیرد. اتنوبوتانی به معنی دانشی است که بشر از گیاه-شناسی و اکولوژی محیط زیست گیاهان دارد. در این تحقیق یک ارزیابی اتنوبوتانیکی در 5 روستای واقعشده در منطقة ترکمننشینِ اطراف شهرستان کلاله واقع در شمال شرقی استان گلستان، صورت پذیرفت. جمعآوری اطلاعات با استفاده از مصاحبه و پرسشنامه در سه مرحله انجام شد و اطلاعاتی مانند زمان جمعآوری، پراکنش اکولوژیکی، نام محلی، خواص درمانی و اندام دارویی مورد استفاده برای گیاهان مورد مطالعه، مجموعاً با استفاده از 234 پرسشنامه ثبت شد. در این بررسی تعداد 45 گونه دارویی– خوراکی، متعلق به 21 خانواده با توجه به سابقه مصرف توسط مردم بومی معرفی شد. نتایج نشان داد که دانش بومی نه تنها دارای اطلاعاتی در زمینه خواص درمانی گونههای دارویی است، بلکه درمورد خصوصیات اکولوژیکی گیاهان (اتنواکولوژی) نیز اطلاعات گرانبهایی دارد که حتی بدون نیاز به عملیات اکولوژیکی و صرف هزینه و زمان بسیار جهت پلاتاندازی، میتوان پراکنش تقریبی آنها را نیز برآورد نمود.