TY - JOUR ID - 9925 TI - دانش تولید سرمایش در حوزه فرهنگی هلیل‌رود؛مطالعه موردی:آدربند و یختکن JO - دو فصلنامه دانش های بومی ایران JA - QJIK LA - fa SN - 2345-6019 AU - صحت منش, رضا AU - جوادی, رقیه AD - استادیار دانشگاه جیرفت، جیرفت، ایران AD - مدرس دانشگاه یاسوج Y1 - 2018 PY - 2018 VL - 5 IS - 9 SP - 97 EP - 136 KW - سرمایش KW - حوزه فرهنگی هلیل‌رود KW - آدوربَند KW - یَختَکَن KW - کاوار DO - 10.22054/qjik.2019.41158.1150 N2 - ارتباط دوسویه انسان و محیط طبیعی و بهره‌برداری از آن، دانش‌های شگرفی از جمله دانش گیاه مردم‌شناسی را در سرزمین ایران پدید آورد که نیازهای انسانی را برآورده ساخته و تکنولوژی جدید را نیز به چالش کشیده است. یکی از این دانش‌های منحصر به فرد دانش تولید سرمایش و سازه‌های بومی در حوزه فرهنگی هلیل رود است که با بعضی مناطق همجوار به خصوص حوزه بلوچستان و هرمزگان به دلیل ویژگی‌های همسان اقلیمی و فرهنگی، مشابهت‌های فراوانی دارد. حوزه فرهنگی هلیل-رود در اقلیم گرم و خشک ایران واقع شده و دارای تابستان‌های طولانی است که گاه تا حدود 8 ماه از سال را در بر می‌گیرد. به همین دلیل بدون اندیشه و دانش سرمایش زندگی و اقامت در این منطقه تقریبا غیرممکن بود. در پژوهش پیش رو دانش تولید سرمایش در حوزه فرهنگی هلیل‌رود به بحث گذاشته است و سازه‌هایی چون، کاوار، آدوربند، یَختِکن و بُن‌بلوک مورد بررسی قرار گرفتند. این سازه‌ها با مواد اولیه طبیعی دانش پیش‌تولید بسیاری از تولیدات صنعتی و معماری مدرن امروزی از جمله کولرهای آبی و سازه‌های سبک هستند. از این رو هدف اصلی مقاله شناخت ساز و کارهای ساکنان حوزه فرهنگی هلیل‌رود برای تولید سرمایش و بررسی سازه‌های معماری سنتی در این حوزه است. پرسش اصلی این است که چه سازه‌هایی مبتنی بر محیط و اقلیم منطقه در تولید سرمایش پدید آمدند؟ UR - https://qjik.atu.ac.ir/article_9925.html L1 - https://qjik.atu.ac.ir/article_9925_e9526528e818644c16dd87a0c3276df0.pdf ER -