نوع مقاله : مقاله پژوهشی

نویسندگان

1 عضو هیات علمی دپارتمان مردم شناسی دانشگاه آزاد اسلامی واحد تهران مرکزی

2 دانش آموخته کارشناسی ارشد رشته مردم شناسی دانشگاه آزاد اسلامی واحد تهران مرکزی

چکیده

سوخت از همان آغاز زندگی جمعی یکی از نیازهای ضروری بشر بوده است. پس از کشف آتش و وابستگی به آن، انسان ها به مرور زمان با بکارگیری علوم و ساخت ابزارها، سوختهای مختلفی را کشف و به کار بردند. ساکنین دهستانهای دوهزار و سه هزار از توابع خرم آباد تنکابن استان مازندران هم از این موضوع مستثنی نبودند. این دهستانها با توجه به موقعیت جغرافیایی و کوهستانی در گذشته فاقد امکانات رفاهی بودند و ساکنین آنها با بهره گیری از تجارب و امکانات طبیعی موجود در محیط زندگی، اقدام به تهیه سوخت مورد نیاز خود می‌کردند. روش کار در این پژوهش مطالعه عمیق و ژرفانگر، حضور در میدان تحقیق و مشاهده مستقیم همراه با مشارکت و مصاحبه بوده که از مطالعه اسنادی وکتابخانه ای نیز استفاده شده است. همچنین با بکار گیری نظریه مکتب کارکردگرایی مالینوفسکی، سوختهای سنتی و تأثیر آن در سبک زندگی مردم مورد بررسی و تحلیل قرار گرفته است. در این راستا نتایج بدست آمده حاکی از این است که تهیه و ذخیره-سازی سوختهای سنتی، آداب و رسوم خاصی را در ساکنین این دهستانها نهادینه کرده بود. همچنین همکاری جهت تهیه سوخت با رعایت قوانینی نانوشته در این روستاها صورت میگرفت .

کلیدواژه‌ها

 
-  انصاری، جمال. (1392)، آشنایی با فرهنگ‌عامه و اقوام ایرانی، تهران: انتشارات سبحان نور، چاپ اول.
-امامی میبدی، علی؛ جنگ‌آور، حسن؛ نوراللهی، یونس؛ ستاری فر، محمد و خورسندی، مرتضی. (1396)، «بررسی و تحلیل تأثیر توسعه انرژی‌های تجدید پذیر بر شاخص‌های کلان اقتصادی»، فصلنامه راهبردی سیاست‌گذاری عمومی، سال هفتم، شماره 24: 137-157.
-الهی، شعبان؛ غریبی، جلیل؛ مجید پور، مهدی و انواری رستمی، علی‌اصغر. (1394)، «مسیر اشاعه فناوری‌هایانرژی‌های تجدید پذیر؛ رویکرد نظریه‌سازی بنیادی»، نشریه علمی پژوهشی مدیریت نوآوری، سال چهارم، شماره 2: 33- 56.
-  بهزادی، رقیه. (1383)، قوم‌های کهن در آسیای مرکزی و فلات ایران، تهران: انتشارات طهوری، چاپ دوم.
-  بورد، فرانسوا. (1351)، «زندگی روزانه در عصر حجر»، ماهنامه پیام یونسکو، ترجمه: سال چهارم، شماره 37 و 38: 5- 29.
-جری دی، مور. (1391)، زندگی و اندیشه بزرگان انسان‌شناسی، ترجمه: هاشم آقابیگ پوری، جعفر احمدی، تهران: انتشارات جامعه شناسان، چاپ اول.
-  چایلد، گوردن. (1354)، انسان خود را می‌سازد، ترجمه: احمد کریمی- محمد هل اتائی، تهران: انتشارات سهامی کتاب‌های جیبی، چاپ دوم.
-خراسانی زاده، علی‌اکبر؛ بحرپیما، سارا و یاری، فاطمه. (1395نقشه راه تولید سوخت پاک، تهران: انتشارات روابط عمومی شرکت ملی پالایش و پخش فراورده‌های نفتی ایران، چاپ اول.
-  دانای علمی، عباس. (1389)، فرهنگ‌عامه مردم تنکابن، تهران: انتشارات آرون، چاپ اول.
-  روح الامینی، محمود. (1372)، زمینه فرهنگ شناسی، تهران: انتشارات عطار، چاپ هشتم.
-  ریتزر، جورج. (1374)، نظریه جامعه‌شناسی در دوران معاصر، ترجمه: محسن ثلاثی، تهران: انتشارات علمی، چاپ دوم.
-  سعیدیان، عبدالحسین. (1375)، مردمان ایران، تهران: انتشارات علم و زندگی، چاپ اول.
-  سعیدیان، عبدالحسین. (1383)، سرزمین و مردم ایران، تهران: انتشارات علم و زندگی، چاپ دوم.
-  شایان، فریدون. (1351)، از میمون تا انسان، تهران: انتشارات پویا، چاپ اول.
-  شربتیان، یعقوب. (1392)، مقدمه‌ای بر انسان‌شناسی پیش ‌از تاریخ و جوامع ابتدایی، تهران: انتشارات آثار فکری، چاپ اول.
-شادی طلب، ژاله و نایه در، مهدی. (1388)، «واکاوی عوامل مؤثر بر پذیرش آبگرمکن های خورشیدی در نواحی روستایی»، مجله توسعه روستایی، سال اول، شماره 1: 67 87.
-شریف‌زاده، مریم و شهرکی، محبوبه. (1393)، «بررسی عوامل مؤثر بر مصرف سوخت در خانوارهای روستایی بخش مرکزی شهرستان زاهدان»، فصلنامه راهبردی‌های توسعه روستایی، سال اول، شماره 2: 119- 135.
-  صفی‌نژاد، جواد. (1387)، مبانی جغرافیایی انسانی، تهران: انتشارات دانشگاه تهران، چاپ نهم.
-  طاهری، محمدمهدی. (1395)، زندگی نئاندرتال‌ها از آغاز تا انقراض، تهران: انتشارات شمع هجر پرواز، چاپ اول.
-  عسگری خانقاه، اصغر و شریف کمالی، محمد. (1384)، انسان‌شناسی عمومی، تهران: انتشارات سمت، چاپ سوم.
-  فرنو، بهروز. (1384)، منشاء فرهنگ، تمدن و هنر در بین‌النهرین کهن، جلد اول، تهران: انتشارات حوزه هنری، چاپ اول.
-  فیشر، ویلیام بین. (1384)، سرزمین ایران، ترجمه: مرتضی ثاقب فر، جلد اول، تهران: انتشارات جامی، چاپ اول.
-فاضل نیا، غریب؛ حکیم دوست، سید یاسر و یار محمدی، مینا. (1394)، «پهنه‌بندی خطر مخاطرات طبیعی در مناطق روستایی با استفاده از سیستم اطلاعات جغرافیایی با تأکید بر فاکتور زمین‌لغزش مطالعه موردی دهستان دو هزار شهرستان تنکابن»، مجله پژوهش و برنامه‌ریزی روستایی، سال چهارم، شماره 10: 11- 20
-  گیدنز، آنتونی. (1387)، جامعه‌شناسی، ترجمه: منوچهر صبوری، تهران: انتشارات نی، چاپ شانزدهم.
-  لوگاس، هنری. (1384)، تاریخ تمدن، جلد اول، ترجمه: عبدالحسین آذرنگ، تهران: انتشارات سخن، چاپ ششم.
-  مبینی، کامران. (1385)، سوخت و احتراق، تهران: انتشارات شرح، چاپ اول.
-  مشایخی، حبیب اله. (1381)، نگاهی همه‌سویه به تنکابن، تهران: انتشارات نشر، چاپ اول.
-  مجیر شیبانی، نظام‌الدین. (1343تاریخ تمدن؛ از آغاز آفرینش تا تمدن مادی، جلد اول، تهران: انتشارات دانشگاه تهران، چاپ اول.
-  نبوی، بهروز. (1382)، مقدمه‌ای بر روش تحقیق در علوم اجتماعی، تهران: انتشارات فروردین، چاپ بیستم.
-  نوح هراری، یووال. (1397)، انسان خردمند؛ تاریخ مختصر بشر، ترجمه: نیک گرگین، تهران: انتشارات فرهنگ نشر نو، چاپ دوازدهم.
-  وان لون، هاندریک. (1334)، تاریخ بشر، ترجمه: علی‌اکبر بامداد، تهران: انتشارات امیرکبیر، چاپ اول.
-  وثوقی، منصور. (1391)، جامعه‌شناسی روستایی، تهران: انتشارات کیهان، چاپ پانزدهم.
-  یوسفی‌نیا، علی‌اصغر. (1371)، تاریخ تنکابن، تهران: انتشارات تهران، چاپ دوم.
-  سایت مرکز آمار ایران، سرشماری عمومی نفوس و مسکن سال 1385. (www.amar.org.ir)
-  سایت خبرگزاری ایسنا، فروردین 1397.
 
-   Unterberger Eric, Fabian Eisenreich, Gunther Reinhart. (2018). "Design principles for energy flexible production systems." Procedia CIRP, 67(8), 98-103.
-   Bhowmick Goldy De, Ajit K Sarmah, Ramkrishna Sen. (2019). "Zero- waste algal biorefinery for bioenergy and biochar: Agreen leap towards achieving energy and environ,ental sustainability". Science of the Total Environment, 650(2), 2467-2482.
-   Torreglosa Juan P, Pablo Garcia, Luis M. Fernandez, Francisco Jurado. (2015). "Energy dispatching based on predictive controller of-an off grid wind turbine/photovoltaic/hydrogen/battery hybrid system". Renewable Energy, 74 (-), 326-336.
-   Nansaor A., Patanothai A., Rambo A. and Simaraks S. (2013)."The sustainability of biomass energy acquisition by household in urbanizing communities in northeast Thailand". Biomass and Bioenergy. 52(-),113-121.
-   Patents and clean energy technologies in Africa. (2017). www.unep.org, Kenya.