غلامرضا لطیفی؛ وحدان محمدشهری
چکیده
موضوع آب یکی از عوامل مهم در عرصه‌های مختلف زندگی در مقیاس‌های محلی، ملی و فراملی می‌باشد. لذا بررسی نظام مدیریت بومی منابع آب، با رویکرد محلی که حاصل تجربه چندین هزار ساله ملتی است که ضمن توجه به خصوصیات جغرافیایی و به منظور بهره‌گیری از امکانات محیطی به خلق آن همت گماشته‌اند، ضروری به نظر می‌رسد. در این مقاله، مساله اساسی این ...
بیشتر
موضوع آب یکی از عوامل مهم در عرصه‌های مختلف زندگی در مقیاس‌های محلی، ملی و فراملی می‌باشد. لذا بررسی نظام مدیریت بومی منابع آب، با رویکرد محلی که حاصل تجربه چندین هزار ساله ملتی است که ضمن توجه به خصوصیات جغرافیایی و به منظور بهره‌گیری از امکانات محیطی به خلق آن همت گماشته‌اند، ضروری به نظر می‌رسد. در این مقاله، مساله اساسی این است که شناخت و فهم جامعی از مدیریت بومی منابع آب در منطقه کاشان به ویژه روستای نیاسر به دست آوریم. به این منظور و نیز بررسی فرصت‌ها، راهکارها و موانع گذار به مدیریت دوراندیش، مبتنی بر دانش بومی، اصول همیاری و رفاقت، پژوهش کیفی از طریق مطالعات اسنادی و میدانی مشتمل بر مصاحبه با ذی‌نفعان طی سال‌های 92-1391 انجام شد. سپس با تلفیق مطالعات، مشاهدات میدانی به همراه مشارکت و ثبت و گردآوری نگرش‌ها و رفتارهای کنشگران مدیریت بومی منابع آب، شناخت نسبی از آن به‌دست آمد. نتایج به دست آمده حاکی از آن است که مدیریت بومی منابع آب، مبتنی بر چهار مؤلفه کلیدی است. یکی از مهمترین مؤلفه‌های آن، دانش بومی است. این دانش، برخاسته از فرهنگ، ارزش‌ها، شیوه نگرش، تجارب، نوع باور و فهم مردم یک سرزمین است. نقش مشارکت ذی‌نفعان و یاری آن‌ها به یکدیگر در دومین مؤلفه، یعنی همیاری، نمود بیشتری پیدا کرده است. سومین مؤلفه عبارت است از رفاقت با مفهوم محوری خیرخواهی که مردم را در درک و ارتباط مناسب با یکدیگر و محیط‌زیست یاری می‌نماید. چهارمین مؤلفه، دوراندیشی است که شامل توجه به نیازهای نسل کنونی و آینده و نیز روش‌هایی است که دستیابی به مدیریت دوراندیش را محقق می‌کند.
کاظم مختارنیا؛ محمدحسن طالبیان؛ شاهین حیدری
چکیده
آب و محدودیتِ وجودی آن در پهنه آبادی‌های کویر مرکزی ایران، طی اعصار گذشته ازجمله مسائلی است که، سبب خلق سیستم‌های پیچیده مدیریت بومی، در حوزه‌های استحصال، انتقال و توزیع آن در گسترۀ جغرافیایی یادشده، گردیده است. بسیاری از سیستم‌های مذکور تعامل و پایداری در خور توجهی با محیط‌زیست خود داشته‌اند که حاوی نکات و درس‌های بسیاری برای ...
بیشتر
آب و محدودیتِ وجودی آن در پهنه آبادی‌های کویر مرکزی ایران، طی اعصار گذشته ازجمله مسائلی است که، سبب خلق سیستم‌های پیچیده مدیریت بومی، در حوزه‌های استحصال، انتقال و توزیع آن در گسترۀ جغرافیایی یادشده، گردیده است. بسیاری از سیستم‌های مذکور تعامل و پایداری در خور توجهی با محیط‌زیست خود داشته‌اند که حاوی نکات و درس‌های بسیاری برای امروز ما است. بنابراین بازشناسی هریک از این دانشهای بومی میتواند چراغ راهی برای آینده باشد. یکی از سیستم‌های پیچیدۀ مدیریت بومی آب در ایران، مربوط به آب بلده فردوس (تون) است. فرضیه این پژوهش و هدف اصلی آن در راستای بازشناسی سازمان نیروی انسانی در سیستم مدیریت آب بلده فردوس تا سال 1350هـ.ش است و اساساً در مدیریت این آب دربازۀ زمانی یادشده ؛ چه مشاغلی و با چه سلسلهمراتبی به فعالیت میپرداختهاند. روش تحقیق در پژوهش حاضر بر اساس ماهیت فرضیه، تحلیل محتوا، بر مبنای مطالعات کتابخانهای، میدانی و تطبیق دادهها، تهیه و تنظیم شده است. نتایج حاصل از پژوهش نشاندهندۀ وجود سازمانی هدفمند، در نیروی انسانی مجموعۀ مدیریت آب بلده است که در آن، سلسلهمراتب بر اساس دانش، تخصص و مهارت در امور مدیریت آب، طبقهبندی شده است
