Document Type : Research Paper
Authors
1 Asistant professor of ShahidBeheshti University, Tehran, Iran
2 Graduated from Shahid Beheshti University, M.Sc
3 Shahid Beheshti University Assistant Professo
Abstract
Sangsarnomads are one of the most famous nomadic tribes in Iran-Semnan province. In their siah-chador (known as “gut”) there is a special composition of hand woven as tent and masonry material as substructure (known as “gut-ke-mal”). Gut-ke-mal remains in the summer pastures and usually will be applied in next migrations.
Application of siah-chador reduced due to building villa housing in the summer pastures of the area in last decades. So it is valuable itself to document the remained examples of gut-ke-mal which are affected by climatic agents year by year. The structure of this plan is more complex and practical in the black tent of Sangsarnomad than other nomads.
The article identifies 5 contemporary gut-ke-mals and classifies them through some physical and functional variants (including site situation, topography, dimensions, function, form, access and material) based on descriptive-analytical research method..
Outcomes show that new ones have rectangular interior forms, manufactured material usage and smaller dimensions in compare with the original and changes in the dimensions of the form, the type of materials and communication spaces, and the movement of land uses in the new samples.
The trend seems to far gut-ke-mal away from its original function and eventually its original nature
Keywords
- اعظمی سنگسری، لیلا .(1368)، ساختار خیل سنگسری، گوت و گوه، نامه فرهنگ ایران (دفتر سوم) ، به کوشش: فریدون جنیدی، تهران: بنیاد نیشابور.
- اعظمی، چراغعلی .(1347) ، گاهنمای سنگسری، بررسی‌های تاریخی، سال 3، شماره 4-3: 243-252.
- اعظمی، چراغعلی. (1349) ، باورهای عامیانه مردم، هنر و مردم، شماره 93-92: 53-55.
- پاپ زن، عبدالحمید و افشار زاده، نشمیل. (1390) ، دانش بومی زنان عشایر کلهر در زمینۀ سیه‌مال، سازه پرتابل ایل، زن در فرهنگ و هنر، دوره 3، شماره 2:9-56.
- جدیدمغانلو، شهروز .(1392) ، آلاچیق معماری انعطاف‌پذیر، تهران: نشر پژوهشگاه میراث فرهنگی، صنایع‌دستی و گردشگری.
- چاووشی، سید محمد و رفیع‌فر، جلال‌الدین. (1395) ، مطالعه مردم شناختی گوت: مسکن سنتی عشایر سنگسری در ییلاق، دانش‌های بومی ایران، شماره 5، سال سوم: 60-1060.
- حاجی ابراهیم زرگر، اکبر .(1391) ، درآمدی بر شناخت معماری روستایی ایران، تهران: دانشگاه شهید بهشتی.
- حقیقی، رضا و مظاهری، خداکرم. (1393) ، مطالعه ایل راه‌های کبیر کوه در دوره مفرغ از دیدگاه قوم - باستان‌شناسی؛ مطالعه موردی: ایل زنگنه، انسان‌شناسی، سال 12، شماره 20: 61-86.
- حیدری، علی‌اکبر؛ مطلبی، قاسم و انصاری راد، غزال. (1397)، بازشناسی مفهوم قلمرو در سه حوزه کالبدی، رفتاری و معناشناختی در معماری کوچ (مطالعه موردی: عشایر بویراحمد) ، مسکن، محیط و روستا، شماره 161.
- دوپلانول، گزاویه .(1357)، جغرافیای انسانی شمال ایران، مترجم: سروش سهامی، مشهد: دانشگاه فردوسی مشهد.
- رنجبر، ناصر و محمودی، مهنوش .(1398) ، ریخت‌شناسی سیاه‌چادر در عشایر جنوب غرب ایران (مطالعه موردی: عشایر جنوب استان ایلام و شمال استان خوزستان) ، هنر و تمدن شرق، سال 8، شماره 27.
- سازمان جغرافیایی نیروهای مسلح. (1368)، فرهنگ جغرافیایی آبادی‌های کشور جمهوری اسلامی ایران، سمنان، جلد 29، تهران: سازمان جغرافیائی نیروهای مسلح.
- شاه‌حسینی، علی‌رضا .(1390) ، ایل سنگسری ، سمنان: حبله‌رود.
- اعتمادالسلطنه، محمدحسن خان .(1362) ، مطلع الشمس، جلد 1، تهران: پیشگام
- طلایی، حسن و نوراللهی، علی و فیروزمندی شیده جین، بهمن. (1393) ، قوم باستان‌شناسی کوچ‌نشینی و ایل راه‌های غرب زاگرس مرکزی، جامعه‌شناسی تاریخی، دوره 6، شماره 2: 164-194.
- گراتسل، کارل و کوستکا، روبرت .(1384) ، دماوند، بلندترین کوه ایران، ترجمه: ایرج هاشمی زاده، تهران: هادیان.
- مستوفی‌الممالکی، رضا .(1377)، جغرافیای کوچ‌نشینی عمومی و ایران با تأکید بر ایل قشقایی، تهران: دانشگاه آزاد اسلامی.
- معین، محمد .(1350) ، فرهنگ فارسی، نشر امیرکبیر. تهران.
- هورکاد، برنارد .(1362) ، کوچ و اقتصاد شبانی در دامنه‌های جنوبی البرز، ایلات و عشایر، تهران: آگاه.
- هورکاد، برنارد .(1388) ، تهران– البرز، ترجمه: سیروس سهامی، مشهد: محقق و ترانه.
)