نوع مقاله : مقاله پژوهشی

نویسنده

کارشناس امور پژوهشی

چکیده



هنر جَوَک[1] کاری از جمله صنایع چوبی و هنرهای سنتی و بومی ایران است که از دیرباز هنرمندان سنتی شیراز در گونه‌های مختلف و با کاربردهای گوناگون به آن اشتغال داشته‌اند. معمولاً این هنر را که از کنار هم قرار دادن قطعات چوب با رنگ‌های متنوع تشکیل می‌شود، با هنر خاتم اشتباه می‌گیرند چراکه از نظر ظاهر و چشم ناآشنا، این هنر همانند خاتم دیده می‌شود با این تفاوت که در جَوَک تنها از چوب استفاده می‌شود. درباره این هنر پژوهش چندانی انجام‌نشده است، بنابراین با توجه به‌ضرورت تحقیق درباره این هنر؛ نگارنده کوشیده است تا به معرفی این هنر و تنها سازنده آن بپردازد و بدین منظور شهر شیراز را به‌عنوان جایگاه اصلی این هنر انتخاب نموده است. پژوهش حاضر، با هدف مستندسازی و معرفی روش ساخت و ویژگی هنر جوک سازی انجام‌شده است. نتایج حاصل از این پژوهش توصیفی- تحلیلی است که از گذشته در شیراز مرسوم بوده است و در حال حاضر نیز در شهر شیراز وجود دارد. در این تحقیق با در نظر گرفتن نقش و جایگاه هنر جوک سازی و پیشینه آن و مصاحبه با تنها سازنده این هنر به‌عنوان نمونه مطالعاتی، هنر جوک سازی موردتحقیق و بررسی قرارگرفته است. روش تحقیق، از نوع مشاهده میدانی، کتابخانه‌ای و اسنادی است. در نهایت سعی شده است تا با استناد به بررسی‌ها و تحقیقات و همچنین با رجوع به منابع مستند، به معرفی و شناساندن این هنر و هنرمند آن پرداخته شود، همچنین با ثبت و مکتوب شدن آن، از نابودی و فراموشی این هنر، جلوگیری شود. در آخر راهکارهای لازم برای ترویج این هنر ارائه می‌گردد.



[1]. javak

کلیدواژه‌ها

 
-      حسینی، سید حبیب و دیگران. (1387)، دایره المعارف عمومی رشته‌های صنایع‌دستی ایران (1)، تهران: ناشر مؤلف.
-      حقوقی فرد، سمیه. (1389)، جوک کاری احیای هنر از یاد رفته، پایان‌نامه کارشناسی ارشد، دانشگاه الزهرا، دانشکده هنر.
-      رحمانی، اشکان و الحمدی، زهرا. (1389)، مجموعه مقالات همایش ملی صنایع‌دستی و مشاغل خانگی، شیراز: نشر سیوند.
-      سید صدر، سی ابوالقاسم. (1386)، دایره المعارف هنرهای صنایع‌دستی و حِرف مربوط به آن، تهران: سیمای دانش.
-      طهوری، دلشاد. (1365)، هنر خاتم‌سازی در ایران، تهران: سروش.
-      کیانی، منوچهر. (1377)، کوچ با عشق شقایق، انتشارات کیان نشر، شیراز، چاپ اول.
-      وولف، هانس ای. (1372)، صنایع‌دستی کهن ایران، مترجم سیروس ابراهیم‌زاده، تهران: انتشارات و آموزش انقلاب اسلامی.
- مصاحبه با استاد جوریزی در سال 1393، شیراز.