نوع مقاله : مقاله پژوهشی
نویسنده
استادیار و عضو هییت علمی پژوهشکده مردم شناسی پژوهشگاه میراث فرهنگی و گردشگری تهران - ایران
چکیده
اهمیت فن آوران بومی کهنسال به عنوان حاملان میراث فرهنگی ناملموس و پاسداری از آن به‌طور گسترده‌ای از طرف جامعه‌ی جهانی شناخته شده است. حفاظت بهینه از ایشان، به عنوان تضمین ادامه‌ی توسعه دانش و مهارت و انتقال آنها به نسل‌های جوان‌تر از دغدغه‌های مهم امروزین یونسکو و نهاد میراث فرهنگی می‌باشد. این پژوهش به دنبال طرح مسله تعیین راهبردهای حفاظت و پاسداری از حاملان میراث فرهنگی بوده و با استفاده از تجارب کشورهای دیگر، به مقایسه مسله طرح شده در ایران پرداخته است. مطالعه موردی در شهر کرمان و در خصوص فن‌آوران این شهر با نمونه گیری هدفمند و با استفاده از مطالعه مردم‌نگارانه و بهره‌گیری از تکنیک‌های مصاحبه ، تفسیر آنها و استخراج درون‌مایه‌های فرعی و اصلی انجام پذیرفته است. آنچه از این مطالعه بدست آمد موید این مسله مهم است که در ایران مسله حفاظت از حاملان کهنسال میراث فرهنگی با توجه به روند رو به رشد سالمندی و مسایل مترتب بر آن که تهدیدی جدی برای از دست رفتن گنجینه‌های دانش بومی محسوب می‌گردد باید با همکاری نهادهای گوناگون و میراث فرهنگی پیگیری و راهبردهای موثر اتخاذ گشته و تهدیدها به فرصت بدل شوند.
کلیدواژه‌ها
- آل میشارا، برایان و رایدال، روبرت. (1367)، روان‌شناسی پیری، ترجمۀ: حمزه گنجی و الما داودیان، تهران: انتشارات اطلاعات.
- بابائی، مهرزاد. (1386)، "مشکلات اجتماعی خانواده‌های مراقبت‌کننده از سالمند ناتوان در شهر کرج"، سالمند، سال دوم، شماره 3: 177- 181.
- پور جعفر، محمدرضا؛ تقوایی، علی‌اکبر؛ بمانیان، محمدرضا؛ صادقی، علیرضا و احمدی، فریال. (1389)، "ارائه انگاره‌های محیطی مؤثر بر شکل‌گیری فضاهای عمومی مشوق سالمندی موفق با تأکید بر ترجیحات سالمندان شهر شیراز"، سالمند (مجله سالمندی ایران)، سال پنجم، شماره 15: 34-22.
- حسام زاده، علی. (1383)، مقایسه کیفیت زندگی سالمندان مقیم خانواده با سالمندان مقیم سرای سالمندان، پایان‌نامۀ کارشناسی ارشد، گروه پرستاری، دانشگاه علوم بهزیستی و توانبخشی، تهران، ایران.
- دستورالعمل معرفی، ثبت و حمایت از گنجینه‌های زندۀ بشری و پیشکسوتان میراث فرهنگی ناملموس، (1400)، تهران: وزارت میراث فرهنگی، گردشگری و صنایع‌دستی: 11-1.
- رضاییان، علی. (1379)، مدیریت رفتار سازمانی، تهران: سمت.
- سام آرام، عزت‌الله و احمدی بنی، زیبا. (1386)، "بررسی عوامل مؤثر بر موقعیت سالمندان در خانواده"، مجلۀ سالمند،دوره 2، شماره 2: 279-269.
- علیخانی، ویدا. (1381)، پیری از دیدگاه‌های مختلف، تهران: انتشارات انجمن اولیا و مربیان.
- فرهادی، مرتضی. (1393)، "سخن سردبیر"، دو فصلنامه دانش‌های بومی ایران، دانشگاه علامه طباطبائی، دوره 1، شماره 1: 1-19.
- فرهادی، مرتضی. (1394)، "مردم‌نگاری دانش‌ها و فن‌آوری‌های سنتی: نان شب مردم‌نگاران ایران"، دو فصلنامه دانش‌های بومی ایران، دانشگاه علامه طباطبایی، دوره 1، شماره 2: 1-49.
- جمعه‌پور، محمود. (1394)، "بومی‌سازی در عرصه توسعه روستایی و نقش دانش بومی در فرایند آن "، دو فصلنامه دانش‌های بومی ایران، دانشگاه علامه طباطبائی، دوره 1، شماره 2: 50-79.
- ماده 15 کنوانسیون حفاظت از میراث فرهنگی ناملموس. (1384)، قانون کنوانسیون حراست از میراث فرهنگی ناملموس، تهران: مرکز پژوهش‌های مجلس شورای اسلامی، مصوبات مجلس شورا: 7.
- ماده 2 کنوانسیون حفاظت از میراث فرهنگی ناملموس. (1384)، قانون کنوانسیون حراست از میراث فرهنگی ناملموس، تهران:مرکز پژوهش‌های مجلس شورای اسلامی، مصوبات مجلس شورا: 2.
- مجیدی خامنه، فریده. (1400)، اهمیت و راهبردهای حفظ میراث فرهنگی (مطالعه موردی: آسیب‌شناسی سالمندان به‌عنوان حاملان میراث فرهنگی در شهر کرمان)، گزارش پژوهش پژوهشگاه میراث فرهنگی و گردشگری، تهران: آرشیو پژوهشکده مردم‌شناسی.
- محمدی شاهبلاغی، فرحناز. (1385)، بررسی خود کارآمدی و فشار مراقبتی مراقبین سالمندان مبتلا به آلزایمر مقیم در منزل شهر تهران در سال 1383-1384، طرح‌های پایان‌یافته سال 1385، تهران: معاونت تحقیقات و فن‌آوری دانشگاه علوم بهزیستی و توانبخشی.
- محمدی، فرحناز؛ دباغی، فاطمه و یادآور نیک‌روش، منصوره. (1386)، "عوامل تسهیلگر و بازدارنده مراقبت خانوادگی از سالمندان آسیب‌پذیر در منزل: تجربه زنان مراقب"، سالمند، سال دوم شماره ششم: 445-453.
- نیازی، محسن؛ بابایی فرد، اسدالله و زمانی، رؤیا. (1390)، جامعه‌شناسی سالمندی، کاشان: سخنوران.
- Baumann, Max Peter. (1991). Music in the Dialogue of Cultures: Traditional Music and Cultural Policy. Wilhelmshaven: F. Noetzel.
- Lupu, Nicolae. Tănase, Mihail Ovidiu and Petronela Tudorach. (2016). QUO Contemporary Approaches and Challenges of Tourism Sustainability QUO VADIS " Living Human Treasures"? Amfiteatru Econom,18(10),757-766.
- https://miras.kr.ir/posts/gallery/
- https://www.mcth.ir/news/
- https://www.irna.ir/news/83377570
- https://www.isna.ir/news/
)