نوع مقاله : مقاله پژوهشی
نویسندگان
1 کارشناسی ارشد مدیریت مرتع دانشگاه علوم کشاورزی و منابع طبیعی گرگان
2 دانشیار مدیریت مرتع دانشگاه منابع طبیعی گرگان
3 دانشیار مدیریت مرتع دانشگاه علوم کشاورزی و منابع طبیعی گرگان
4 دانش آموخته دانشگاه علوم کشاورزی و منابع طبیعی گرگان
چکیده
در پژوهش حاضر سوال اصلی نحوه درک دامداران از گیاهان در مراتع شور و قلیایی و رابطه بین آب، خاک و گیاه بود. گردآوری داده با استفاده از روش پیمایش میدانی و مصاحبه‌های نیمه‌ساختاریافته با دامداران مرتع اینچه‌برون شهرستان آققلا استان گلستان صورت گرفت. دامداران به 38 گونه گیاهی با ارائه نام محلی اشاره کردند. دانش سنتی دامداران نشان داد زمین در مراتع ترکمن‌صحرا یا شیرین است یا شور و به جای این دو اصطلاح، اصطلاحات سالم - ناسالم و خوب - بد نیز در توصیف نوع زمین کاربرد دارند. دامداران در ادامه هفت طبقه خاک شیشه‌ای، شُر، مرطوب، نائور، تپه‌ای، قرمز و سیاه را معرفی کردند که در هر یک از این طبقات گونه‌های گیاهی خاصی حضور دارند. نتایج این پژوهش نشان داد دامداران ترکمن از دانش غنی در خصوص توصیف گیاهان و زیستگاه‌های آنها برخوردار هستند. نوآوری این مطالعه استفاده از دانش سنتی دامداران ترکمن در شناسایی گیاهان، طبقات خاک و ویژگی‌های آن بود که برای اولین بار در منطقه انجام شده است. پیشنهاد می‌شود سیاست‌گذاری در زمینه مدیریت منابع طبیعی ایران جهت استفاده از دانش بوم‌شناختی سنتی جوامع محلی، برنامه‌ریزی و تصمیم‌گیری از پایین به بالا را نیز مد نظر قرار دهد.
کلیدواژه‌ها
)