نوع مقاله : مقاله پژوهشی
نویسندگان
1 استادیار هنر دانشگاه شیراز
2 مدرس دانشکده هنر و معماری دانشگاه شیراز
چکیده
ساخت اشیای فلزی به روش سرد به دواتگری معروف است. هنرمندان دواتگر با نقش زدن های ظریف بر پیکر ظروف نقره و مس کیمیاگری می کردند و ارزشی صد چندان به آن ها می بخشیدند. پیشینه دواتگری در شیراز اگرچه به عصرهای نخستین این هنر بر می گردد اما این روزها کارگاه های انگشت شماری از آن در این شهر به جای مانده است. این پژوهش که از نوع بنیادین و به روش توصیفی – تحلیلی انجام پذیرفته؛ علاوه بر معرفی این هنر-صنعت بومی و انواع آن، تاریخچه، فرآیند شکل گیری و ابزار و مواد آن از منظره جایگاه و کاربرد؛ به دنبال آن هستیم که ببینیم اکنون چه جایگاهی در میان صنایع دستی شهر شیراز دارد؟ شیوه جمع آوری داده ها در این پژوهش به صورت میدانی توام با کتابخانه ای و بازدید از کارگاههای دواتگری فعال در سطح شهر شیراز و تهیه مصاحبه، عکس و فیلم از هنرمندان آن است. یافته های حاصل از پژوهش بر آن است که متاسفانه هنر-صنعت بومی دواتگری در شیراز در حال فراموشی یا بهتر بگوییم محکوم به فراموشی است و تعداد دواتگران از انگشتان یک دست تجاوز نمی کند که سختی انجام کار و مشکلات اقتصادی آن مهمترین دلایل این امر هستند.
کلیدواژه‌ها
- بهنام، عیسی. (1351)، صنایع‌دستی ایران، تهران: وزارت آموزش‌وپرورش.
- دهخدا، علی‌اکبر. (1325)، لغت‌نامه دهخدا، تهران: دانشگاه تهران.
- سید صدر، سید ابوالقاسم. (1388)، دایره المعارف هنرهای صنایع‌دستی و حرف مربوط به آن، تهران: انتشارات سیمای دانش.
- سلیمی، مجید. (1391)، مستند نگاری دواتگری شیراز، شیراز: معاونت صنایع‌دستی استان فارس.
- صراف، محمدرحیم. (1387)، مذهب قوم عیلام، تهران: سمت.
- فریه، آر دبلیو. (1374)، هنرهای ایران، تهران: موسسه نشر فروزان روز.
- وولف، هانس. ای. (1372)، صنایع‌دستی کهن ایران، ترجمه: سیروس ابراهیم‌زاده، تهران: انتشارات علمی و فرهنگی.
مصاحبه‌ها
- مصاحبه با آقای سید حمید حمیدی هنرمند قلم‌زن شیرازی، موضوع مصاحبه: " نقوش روی ظروف دواتگری در شیراز"، مصاحبه‌کننده: نگارندگان، 2/4/1400.
- مصاحبه با آقای منوچهر دشتی نورد هنرمند دواتگر شیرازی، موضوع مصاحبه: "دواتگری در شیراز"، مصاحبه‌کننده: نگارندگان، 25/3/1400.
- مصاحبه با آقای رضا فتوح نژاد هنرمند قلم‌زن شیرازی، موضوع مصاحبه: "قلم‌زنی ظروف نقره در شیراز"، مصاحبه‌کننده: نگارندگان، 1/4/1400.
اینترنت
- بخش هنری تبیان. (1392)، دواتگری، هنر تزیین فلز، (منبع عکس، مراجعه در 1400) tebyan-zn.ir.
- https://dipia.ir/blog (منبع عکس، مراجعه در بهمن 1400)
- https://rozblog.com (منبع عکس، بهمن 1400)
- https://com (منبع عکس، بهمن 1400)
)