نوع مقاله : مقاله پژوهشی
نویسندگان
1 دانشگاه گنبدکاووس- گروه مرتع و آبخیزداری
2 کارشناس ارشد اداره کل امور عشایر استان گلستان
3 دانشگاه علوم کشاورزی و منابع طبیعی گرگان
4 کارشناس اداره منابع طبیعی و آبخیزداری شهرستان مراوه تپه، استان گلستان
5 فارغ اتحصیل کارشناسی ارشد مرتع داری دانشگاه تربیت مدرس
چکیده
هدف از تحقیق حاضر، شناسایی گیاهان سمی برای دام، نشانه‌های مسمومیت، روش‌‌های بومی درمان توسط عشایر بهره-بردار و همچنین شناسایی گیاهان دارویی برای دام و نحوه استفاده و خواص درمانی آنها بود. انتخاب جامعه‌ی نمونه‌ی آماری پاسخگو از بین جوامع محلی بود که در مورد این تحقیق، جامعه پاسخگو مرکب از عشایر ترکمن در مراتع مراوه‌تپه بودند. در این مطالعه از نمونه‌گیری هدفمند و از روش گلوله برفی استفاده شد؛ تعدادی از عشایر بهره‌بردار با تجربه برای مصاحبه اولیه انتخاب شدند. پس از طرح موضوع و جلب اطمینان و اعتماد آنها در ارتباط با موضوع تحقیق، پرسشنامه را تنظیم و روایی و پایایی آن مورد بررسی قرار گرفت. همزمان با پیمایش صحرایی، تعدادی پرسشنامه نیز در اختیار عشایر بهره‌بردار منتخب قرار گرفت. میزان اعتبار پرسشنامه از طریق محاسبه‌ی ضریب آلفای کرونباخ برای معیارهای مختلف محاسبه و تعیین شد. گیاهان نام برده شده شناسایی شدند. در نهایت، 26 گیاه سمی و 24 گیاه دارویی برای دام توسط بهره‌برداران معرفی شد.
کلیدواژه‌ها
- باژیان، غلامرضا. (1386). «مروری بر مدیریت مراتع جامعه عشایری در گذشته و حال: تغییرات، چالش‌ها و راهکارها»، فصلنامة علمی-پژوهشی تحقیقات مرتع و بیابان ایران، سال چهاردهم، شماره 4: 524-538.
- حسینی، سید علی؛ خطیرنامنی، جمشید و اکبرزاده، مرتضی. (1393). «بررسی تغییرات پوشش گیاهی مراتع نیمه استپی استان گلستان (مطالعه موردی: منطقه مراوه‌تپه)»، نشریه تحقیقات مرتع و بیابان ایران، جلد بیست و یکم، شماره 4: 685-697.
- خدا قلی، مرتضی؛ صبوحی، راضیه؛ بیات، مینا. و معتمدی، جواد. (1399)، «رژیم غذایی و خوش‌خوراکی گونه‌های گیاهی مورد چرای گوسفند نژاد نایینی چرا کننده در مراتع استپی میمه، اصفهان»، مرتع و آبخیزداری (منابع طبیعی ایران)، دوره هفتاد و سوم، شماره 1: 65-74.
- ساغری محمد، (1375)، بررسی نیازهای اکولوژیک گیاه Hipocyclix kerneriدر منطقه حفاظت‌شده خوش ییلاق شاهرود، پایان‌نامه کارشناسی ارشد دانشگاه تربیت مدرس.
- کمالی، نادیا؛ صادقی پور، احمد و کمالی، پریا. 1395، «مطالعه غنای گونه‌ای و تشابه پوشش سطحی و بانک بذر خاک در مناطق خشک آتریپلکس کاری شده شهریار»، پژوهش‌های آبخیزداری، دوره بیست و نهم، شماره 111: 53-63.
- مظفریان، ولی اله. (1400)، «گیاهان سمی در ایران»، طبیعت ایران، سال ششم، شماره 4: 47-82.
- نصرت پور، سمیه. (1390)، تعریف، نقش و ارزش گیاهان ناخواسته از نظر بهره‌برداران مراتع (مطالعه موردی: روستای چهارباغ در جنوب گرگان)، پایان‌نامه کارشناسی ارشد دانشگاه علوم کشاورزی و منابع طبیعی گرگان.
)