نوع مقاله : مقاله پژوهشی
نویسندگان
1 دانشیار هنر دانشگاه کاشان
2 کارشناسی ارشد پژوهش هنر دانشگاه کاشان
3 کارشناس ارشد پژوهش هنر دانشگاه کاشان
چکیده
تاریخ دریافت: 25/1/93
تاریخ پذیرش: 20/6/93
چکیده
مسگری کاشان از جمله صنایع و هنرهای سنتی و کهن شهر تاریخی کاشان است که متاسفانه امروزه - همچون اغلب صنایع دستی و سنتی این شهر - با رکودی بی‌سابقه مواجه شده و جایگاه اصیل و واقعی خود را از دست داده است. قسمت عمده‌ای از بازار کاشان که بنا بر اَسناد و مدارک تاریخی و همچنین اقوال صنعت کاران این حرفه و عموم، زمانی سراسر حجره‌های مسگری و مسکوبی بوده، در حال حاضر به بازاری عمومی برای عرضه سایر کالاها مبدل شده و کمتر جایی را در آن برای مسگری و پیشه وران ماهر آن می‌توان یافت.
در این تحقیق با در نظر گرفتن نقش و جایگاه صنایع دستی و هنرهای کهن، حوزه فلزکاری سنتی، بویژه مسگری و پیشینه آن مورد توجه قرار گرفته و در این راستا بازار قدیمی شهر کاشان به عنوان نمونه مطالعاتی، مورد تحقیق و بررسی قرار گرفته است. روش تحقیق، هم از نوع میدانی و هم کتابخانه‌ای (اسنادی تاریخی و تحلیل محتوا) بوده است و در نهایت سعی شده است تا با استناد به بررسی‌ها و تحقیقات و همچنین با رجوع به منابع مستند، علل افول و انزوای این صنایع عنوان شود و راهکارهای لازم تا حد امکان پیشنهاد گردد.
کلیدواژه‌ها
- توحیدی، فایق. (1386)، مبانی هنرهای نگارگری، سفالگری، بافته‌ها و منسوجات، معماری، خط و کتابت، تهران: نشر سمیرا.
- شاطری، علی اصغر. (1386)، هنرمندان کاشان، کاشان، انتشارات مرسل.
- شاطری، علی اصغر. (1387)، آثار تاریخی کاشان، کاشان، نشر همگام با هستی.
- کلانتر ضرابی، عبدالرحیم (سهیل کاشانی). (1341)، تاریخ کاشان، به انضمام یادداشت‌هایی از اللهیار صالح و بکوشش ایرج افشار، تهران: انتشارات فرهنگ ایران زمین، چاپ دوم.
- وارد، ریچل. (1384)، فلزکاری اسلامی، ترجمه: دکتر مهناز شایسته‌فر، تهران: موسسه مطالعات هنر اسلامی، بهار.
- وولف ، هانسن ای. (1372)، صنایع دستی کهن ایران، ترجمه: دکتر سیروس ابراهیم زاده، تهران: انتشارات و آموزش انقلاب اسلامی.
- یاوری، حسین. (1389(الف))، آشنایی با هنرهای سنتی 1، تهران: انتشارات دانش جهانگردی وابسته به موسسه صبای سحر، چاپ پنجم.
- یاوری ، حسین . (1380)، اطلس صنایع دستی، تهران: سازمان نقشه برداری کشور.
- یاوری، حسین. (1387)، فلزکاری، تهران: پژوهشگاه فرهنگ و هنر اسلامی و آموزش عالی سوره، چاپ دوم.
- یاوری، حسین. (1389(ب)، نکات پیرامون مدیریت در کارگاه‌های تولیدی صنایع دستی، تهران: انتشارات آذر.
فصلنامـه:
ـ شاطری، علی‌اصغر. (1385)، بازار تاریخی کاشان، فصلنامه فرهنگ و مردم (ویژه کاشان)، سال پنجم، شماره 19 و 20.
مـقالات:
- اسفندیاری، ابوالفضل. عملکرد صنایع دستی در بهبود وضعیت اجتماعی، (پایگاه آ فتاب) مهر 1386.
- حسینی، علی . صنایع دستی در دهکده جهانی، (پایگاه آ فتاب) اردیبهشت 1388.
- عمادی ازوجی، مهران؛ حسن زاده، رعنا. نقش و کارکرد‌های صنایع دستی در امور اقتصادی و اجتماعی، (پایگاه آ فتاب) ، 1387.
- عظیمی‌پور، آبان. صنایع دستی، آمیزه‌ای از هنر و صنعت، (پایگاه آفتاب)، مهر 1384.
- عسگری، بهمن. ایران زادگاه صنایع دستی، (پایگاه آ فتاب)، بهمن 1385.
مصاحبه‌ها :
- گفتگو با آقای آقاجان زاده، محمّد - مسگر بازار کاشان- تیر ماه و مهر ماه 1389.
- گفتگو با آقای الماسی، اکبر- مسگر بازار کاشان - تیر ماه 1389.
- گفتگو با آقای حسینی، سید حسین- مسگر بازار کاشان - خرداد ماه 1389.
- گفتگو با آقای شاهرودیان، محمّد - مسگر بازار کاشان - تیر ماه 1389.
- گفتگو با آقای صداقت، محمّد- مسگر بازار کاشان - تیر ماه 1389.
- گفتگو با با برخی از کسبه و قُدمای بازار کاشان- خرداد ماه و تیر ماه 1389.
منابع تصـاویر:
کلیه تصاویر از نگارندگان (خرداد ماه 1389- بازار کاشان
)