نوع مقاله : مقاله پژوهشی
نویسندگان
1 دانشجوی دکترا باستان شناسی، دانشکده علوم اجتماعی، دانشگاه محقق اردبیلی، اردبیل، ایران
2 دانشیارگروه باستان‌شناسی، دانشکده علوم اجتماعی، دانشگاه محقق اردبیلی، اردبیل، ایران.
3 استادیار پژوهشگاه میراث فرهنگی و گردشگری، تهران، ایران.
4 استاد گروه باستان‌شناسی، دانشکده علوم اجتماعی، دانشگاه محقق اردبیلی، اردبیل، ایران
چکیده
سگ از نخستین جانورانی است که به دست بشر اهلی شده است و همواره دوستان و ملازمان خوبی برای انسان‌ها بوده‌اند. نقاشی‌هایی که در غارهای انسان‌های نخستین کشف شده حاکی از این موضوع است که این دوستی حداقل سابقه‌ای 16 هزار ساله دارد. سگ در صحنه‌ها و وضعیت‌های مختلف در هنر صخره‌ای ایران در چهار حوزه فرهنگی (شمال، غرب، جنوب و شرق) نقش شده است. با توجه به دیرینگی، تنوع و پراکنش این نقوش در سنگ‌نگاره‌های مناطق مختلف در ایران، هدف از این پژوهش، مطالعه نقش‌مایه سگ و بررسی نژاد واقعی این حیوان در هنر صخره‌ای استان لرستان است. سوال اصلی پژوهش این است: ریخت‌شناسی و نژاد نقش‌مایه سگ در رنگین‌نگاره‌های استان لرستان چگونه است؟ سگ در رنگین‌نگاره‌های استان لرستان در کدام صحنه‌ها و موضوعات تصویر شده است؟ نقش‌مایه سگ در رنگین‌نگاره‌های استان لرستان با چه سنگ‌نگاره‌هایی در ایران قابل مقایسه است؟ روش پژوهش حاضر، کیفی و به‌صورت توصیفی-تحلیلی- تطبیقی است. شیوه گردآوری اطلاعات به صورت (کتابخانه‌ای) و میدانی است. جامعۀ آماری در این پژوهش رنگین‌نگاره‌های استان لرستان در سه منطقه (سنگ مهرداد و میرملاس در کوهدشت و تخت‌چان پلدختر) است.
کلیدواژه‌ها
موضوعات
- ایمانی، الهه و قانی، افسانه. (1400). طراحی مانتوی مجلسی بانوان با الهام از طرح و رنگ قالی‌های قشقایی، فصلنامه علمی زن در فرهنگ و هنر، دوره سیزدهم، شماره 4: 605-627.
- دکالی، زیور و دکالی، زینت. (1385). هنر سوزن‌دوزی زنان بلوچ، فرهنگ مردم، سال چهارم، شماره 17: 97-124.
- راستگو، فاطمه و زرین‌آبادی، احسان و چیذری فرد، غزاله. (1401). الهام گیری از نقوش سفالینه‌های استان سیستان و بلوچستان در طراحی لباس، علوم و فناوری نساجی و پوشاک، دوره یازدهم، شماره 1: 47-64.
- علیزاده، ژیلا. (1377). گردشی در کارگاه صنایع‌دستی ایران سوزن‌دوزی_زری‌بافی، نشریه اتاق بازرگانی و صنایع و معادن ایران، دوره نوزدهم، شماره 361: 50-53.
- غریبی تهران، فیروزه و مقسم، عبدالرسول و حسین پور کاسگری، علیرضا. (1399). تزئین لباس مجلسی بانوان با استفاده از سیستم هوشمند نوری، علوم و فناوری نساجی و پوشاک، دوره نهم، شماره 4: 43-51.
- غلامی، سهیلا. (1395). طراحی مدگرایانه لباس ویژه بانوان ایرانی، پایان‌نامه کارشناسی ارشد رشته هنر، دانشگاه هنر تهران، دانشکده هنرهای کاربردی.
- قاسمی، مرضیه و محمودی، سکینه‌خاتون و موسوی حاجی، سید رسول. (1392). ساختار صوری نقوش طبیعی در سوزن‌دوزی زنان بلوچ (با تأکید بر نمونه‌های شهرستان سراوان)، نگره، دوره هشتم، شماره 27: 60-73.
- محمودزهی، موسی. (1393). هنر بلوچستان، مشهد: نشر راهیان سبز.
- یعقوبی، حمیده. (1393). سوزن‌دوزی‌های پوشاک زنان بلوچ؛ نقش و رنگ، فصلنامه فرهنگ مردم ایران، سال یازدهم، شماره 38 و 39: 52-78.
)