نوع مقاله : مقاله پژوهشی

نویسندگان

1 دانشگاه علم و صنعت

2 استادیار دانشکده معماری و شهرسازی، دانشگاه علم و صنعت

3 گروه مرمت دانشکده معماری شهرسازی دانشگاه علم و صنعت ایران

10.22054/qjik.2024.78721.1415

چکیده

تنوع اقلیمی در استان مازندران موجب شکل‌گیری فضاهای مرتبط با تولید و بهره‌برداری از دام با ویژگی‌های کالبدی و کارکردی متنوع شده است. گسن‌سره و تلار دو عنصر فضایی هستند که توسط جوامع محلی در کوهستان مازندران و در روستای انگه‌رود نور مورداستفاده قرارگرفته‌اند. مسئله تحقیق نیاز به مستندسازی ویژگی‌های معماری و فرهنگی این عناصر است. عواملی چون مهاجرت و تغییر نظام سنتی دامداری به صنعتی موجب شده است که این میراث بومی در حال زوال و فراموشی قرار گیرد. هدف از این مقاله معرفی میراث بومی مرتبط با دامداری است و روش تحقیق، توصیفی - تحلیلی است. نتایج تحقیق نشان می‌دهد که تلار نوع بومی ساختارهای سنتی مرتبط با دام در فصل زمستان است و گسن‌سره نیز برای دوشیدن شیر گوسفندان و محصولات لبنی در تابستان مورداستفاده قرار می‌گیرد. هریک از آن‌ها دارای تنوع فضایی و معماری ویژه بر اساس عملکردشان هستند و دانش بومی مرتبط با سلامت دام، نظام اجتماعی ویژه و سنت‌های فرهنگی مرتبط با تولید محصول و خوراک محلی نیز در آن‌ها مستتر است. آن‌ها بخشی از میراث شبانی و کشاورزی ایران محسوب می‌شوند و ارتباط معناداری با معیشت جغرافیایی و توسعه پایدار دارند.

کلیدواژه‌ها

موضوعات