واکاوی شاخص های حکمرانی خوب در دانش بومی قنات قصبه گناباد

نوع مقاله : مقاله پژوهشی

نویسندگان

1 دانش‌آموخته کارشناسی ارشد مهندسی و مدیریت منابع آب، گروه مهندسی عمران، دانشگاه فردوسی مشهد، مشهد، ایران

2 گروه مهندسی و مدیریت آب، دانشکده کشاورزی، دانشگاه تربیت مدرس

3 استادیار، گروه مهندسی و مدیریت آب، دانشگاه تربیت مدرس، تهران، ایران

10.22054/qjik.2021.55849.1232

چکیده

درهم‌تنیدگی‌های موجود در سیستم‌های طبیعی ـ انسانی، منجر به توجه به رویکرد حکمرانی آب شده است. حکمرانی‌خوب، نظریه‌ای است که برمبنای رویکرد حکمرانی شکل‌گرفته و برای دستیابی به آن، شاخص‌های متعددی توسط پژوهشگران مختلف و با توجه به شرایط حاکم بر منطقه و یا سیستم‌های آبی موردنظر ارائه شده است. قنات یکی از مهم‌ترین ابتکارات ایرانیان در مواجهه با مسأله کم‌یابی آب و قنات قصبه‌گناباد نیز از قدیمی‌ترین قنات‌های احداث شده در ایران بوده که دانش‌بومی به کارگرفته‌شده در آن منجر به دوام چندهزارساله‌ آن شده است. آنچه که در دانش‌بومی مسائل آبی بصورت عمده به آن توجه شده است ابعاد فنی و سازه‌ای بوده است درحالیکه دانش‌بومیِ حکمرانی آب در ایران، از غنای بسیاری برخوردار است که متأسفانه توجه کمتری به آن شده است. با توجه به ضرورت بررسی دانش‌بومی و لزوم بررسی اصول حکمرانی‌خوب، پژوهش حاضر درصدد است تا ضمن پیوند دانش‌بومی با رویکرد نوین حکمرانی آب، به واکاوی شاخص‌های حکمرانی‌خوب در حکمرانی مبتنی‌بر دانش‌بومی قنات قصبه‌گناباد بپردازد. برای دستیابی به اهداف پژوهش، از منابع کتابخانه‌ای و روش تحلیل‌تطبیقی استفاده شده است. نتایج مطالعات، بیانگر وجود هفت مورد از شاخص‌های حکمرانی‌خوب شامل مشارکت، سازگاری، شفافیت، مسئولیت‌پذیری، اجماع‌محوری، حاکمیت‌قانون و کارآمدی و اثربخشی در دانش‌بومی حکمرانی این قنات است.

کلیدواژه‌ها

فایل ها

اشتراک گذاری

ارجاع به این مقاله

آمار