نوع مقاله : مقاله پژوهشی

نویسندگان

دانشجوی دکتری پژوهش هنر دانشگاه هنر تهران

چکیده

در هنگام مطالعه و پژوهش در ادبیات شفاهی قوم بختیاری با اسم ظرفd به نام «بوکله» مواجه شدیم که تولید آن در اکثر مناطق بختیاری نشین به فراموشی سپرده شده بود. از این ‌رو، پژوهش حاضر با هدف یافتنروش تولید و باز زنده سازی آن شکل گرفت. در این راستا پس از کنکاش فراوان و یافتن نمونه ای از ظرف تولید شده در روستای صالح کوتاه واقع در دهستان موگوئی از توابع شهرستان کوهرنگ، اقدام به گردآوری داده‌ها به صورت میدانی و از طریق مصاحبه، مشاهده و ثبت اطلاعات و عکسبرداری نمودیم. در این روستا تعدادی از زنان بختیاری اقدام به تولید این ظرف می‌;کردند. از ویژگیهای شاخص این ظرف می‏توان به مقاومت و سختی بالا، ضربه‌پذیر بودن، سهولت ساخت و استفاده از مواد بوم‌آورد در ساخت آن و زیست تخریب پذیر بودن این ظرف اشاره نمود؛ مقاومت آن در برابر آب ضعیف و در آن حل میگردد، به همین دلیل می‌توان استفاده از آن را به عنوان یک ابزار برای تعامل بیشتر انسان با محیط زیست مورد بازنگری قرار داد.

کلیدواژه‌ها

خسروی، عبدالعلی.(1368)، فرهنگ بختیاری، تهران: فرهنگسرا.
دوگارین، ایگور.(1366)، «غذا از دیدگاه مردم شناسی: غذا، فرهنگ و جامعه»، پیام یونسکو،شماره 204: 4-7.
رستمی‌بابادی، امیر.(1394)، بختیاریکا، تهران: موسسه آموزشی تالیفی ارشدان.
سرلک، رضا.(1381)، واژه‌نامه گویش بختیاری چهارلنگ، تهران: نشرآثار، فرهنگستان زبان و ادب فارسی.
سرلک، رضا.(1385)، آداب و رسوم و فرهنگ عامه ایل بختیاری چهارلنگ:پیشه‌های مهم، نام گیاهان، خوردنی‌ها، پوشیدنی‌ها و جانداران منطقه، تهران: طهوری.
صحت‌منش، رضا و شیرازی، نگار.(1396)، «فن‌آوری و هنر ساخت ظروف سریشی در جوامع کوچ‌رو معاصر خراسان: مطالعه موردی ظروف سریشی کوچ‌نشینان منطقه بار(شهرستان نیشابور)»، دوفصلنامه دانش‌های بومی ایران،شماره7: 107-135. Doi: 10.22054/qjik.2018.30427.1098
صفی‌نژاد، جواد.(1362)، ابزار کار سنتی در عشایر مرکزی ایران، تهران: اتحادیه مرکزی تعاونی‌های عشایری ایران.
صفی‌نژاد، جواد.(1368)، «ساخت سنتی در عشایر ایران»، نامه علوم اجتماعی دانشگاه تهران،شماره 3: 67-98.
طاهری، اسفندیار.(1391)، «ریشه‌شناسی واژه‌هایی از گویش بختیاری»، فصلنامه نامه فرهنگستان،شماره 48 : 111-137.
علی‌پورسعدانی، رضا و شیخ‌زاده، مرجان.(1388)، «اشیاء جادویی در فرهنگ عامه ایران و تاثیر آن در نقاشی مکتب سقاخانه»، باغ نظر، شماره11: 53-68.
قنبری‌‌عدیوی، عباس.(1386)، «زبان مردم بختیاری»،کیهان‌فرهنگی، شماره257: 65-67.
قنبری‌‌عدیوی، عباس.(1391)،فولکلور، شهرکرد: نیوشه.
قنبری‌عدیوی، عباس.(1391، اسفند13)،«یک حبّه مثل: نقبی به ضرب‌المثل‌های لری در بحثی با کارشناس ادبیات عامه»، روزنامه ایران، راهبرد فرهنگی، شماره19 : 5313، برگرفته از: https://www.magiran.com/article/2691580
قنبری‌‌عدیوی، عباس.(1392)، ز شیر بنگشت تا جون آدمیزاد(پژوهشی در فرهنگ و ادبیات عامه بختیاری)،شهرکرد: نیوشه.
قنبری‌‌عدیوی، عباس.(1393)، امثال و حکم بختیاری، شهرکرد: مرید.
قنبری‌‌عدیوی، عباس.(1397)، قصه مثل‌های بختیاری، شهرکرد: نیوشه.
کاویانی‌‌چگنی، حمیدرضا.(1395)، مردم شناسی قوم بختیاری، تهران: آرون.
کمالی، محمد شریف.(1388) ،انسان‌شناسی پیش از تاریخ، تهران: سمیرا ، میراث کتاب.
گارثویت، جن.راف.(1373)، تاریخ سیاسی-اجتماعی بختیاری، ترجمه مهراب امیری، تهران: سهند.
گارثویت، جن راف. (1375)، بختیاری در آیینه تاریخ، ترجمه مهراب امیری، تهران: آنزان.
مددی، ظهراب.(1400)، واژه‌نامه زبان بختیاری، تهران: سها.
مهدوی، مسعود.(1377)، مقدمه‌ای بر جغرافیای روستایی ایران، تهران: سازمان مطالعه و تدوین کتب علوم‌انسانی دانشگاه‌ها(سمت).
نوروزی، علی‌اصغر.(1388)، «مطالعات باستان‌شناسی در حوزه آبخیز کارون شمالی(استان چهارمحال‌و‌بختیاری)»، مطالعات باستان‌شناسی، شماره2: 161-175.
نوروزی، علی‌اصغر و حیدری‌دستنایی، محسن.(1397) ،«نتایج مقدماتی بررسی باستان‌شناختی در حوزه آبخیز زاینده رود جنوبی، بخش لاران، استان چهارمحال‌و‌بختیاری»، مطالعات باستان‌شناسی، شماره10: 207-226. Doi: 10.22059/jarcs.2018.135136.142225
نوروزی‌بختیاری، غلامعباس.(1374)، آنزان: ویژه فرهنگ، هنر، تاریخ و تمدن بختیاری(کتاب اول)، تهران: موسسه خدمات چاپ و نشر آنزان.
منابع شفاهی
جان‌پری درخشان، 70سال، هنرمند صنعتگر صنایع‌دستی، روستای صالح‌کوتاه.
روبه‌خیر درخشان، 75 سال، هنرمند صنعتگر صنایع‌دستی، روستای صالح‌کوتاه.
علیار غیبی‌پور،60 سال، رئیس سابق شورای شهر چلگرد(مرکز شهرستان کوهرنگ)، شهرستان کوهرنگ.
منظر درخشان،80 سال، هنرمند صنعتگر صنایع‌دستی، روستای صالح‌کوتاه.
References
Alizadeh Abbas. (2009). "Prehistoric Mobile Pastoralists in South- Central and Southwestern Iran: Enclosed or Enclosing Nomadism." in Jeffrey Szuchman (eds), Nomads, Tribes and State in the Ancient near East, The oriental Institute of the University of Chicago Seminar, (5), 129-146.
Campbell, Bernard. Grant. (2009). Human Evolution: An Introduction to Man's Adaptations. Transaction Publishers, USA: New Jersey.
Gamble, Clive. (2007). Origins and Revolutions: Human Identity in Earliest Prehistory. Cambridge University Press, England: Cambridge.