نوع مقاله : مقاله پژوهشی

نویسندگان

1 استادیار نساجی پژوهشکده میراث فرهنگی

2 کارشناس پژوهش مطالعات و صنایع دستی، اداره کل میراث فرهنگی، صنایع دستی و گردشگری خراسان جنوبی، بیرجند، ایران.

10.22054/qjik.2024.80836.1429

چکیده

سیاه چادر یکی از ارکان هویتی زندگی عشایری است که عموماً از مواد اولیه بوم آورد تهیه می‌شود. سیاه چادربافی نیز همچون نیاز به تأمین امنیت و خوراک در یک زندگی عشایری با روحیه تعاون و همیاری افراد ایل پیوند خورده است. مطالعه پیش رو بر هنر سنّتی سیاه چادربافی روستای سِیدال از توابع شهرستان نهبندان در استان خراسان جنوبی متمرکز شده است. هنری که در آن مردان روستا پا به پای زنان بافنده در کار نخ ریسی، چله دوانی، دوخت نوارهای سیاه چادر و برپایی آن مشارکت دارند. هدف این جُستار علاوه بر حفظ میراث فرهنگی ناملموس، معرفی شیوه عملی هنر سنّتی سیاه چادربافی روستای سیدال است. علاوه بر این، مهمترین پرسش این پژوهش آنست که چگونه مهارت سیاه-چادربافی با قدمتی 200 ساله در روستای سیدال بر شیوه معیشت و زیست بوم ساکنانش موثر بوده است؟ روش این پژوهش علاوه بر مستندات کتاب‌خانه‌ای، مطالعات میدانی و مصاحبه با افراد هنرمند و خبره منطقه است. نتایج نشان می‌دهد که ساکنان روستای سیدال با استفاده از موی بز حاصل از دامپروری و نیروی تجربه بافندگان هنرمند اقدام به بافت سیاه چادرهایی بسیار با کیفیت می‌نمایند که علاوه بر تأمین نیازهای استان به کشورهای همسایه نیز صادر می‌شود.

کلیدواژه‌ها

موضوعات