نوع مقاله : مقاله پژوهشی
نویسندگان
1 دانشگاه علوم کشاورزی و منابع طبیعی گرگان، ایران
2 عضو هیات علمی
3 گروه علوم انسانی و اجتماعی، دانشگاه مازندران، بابلسر، ایران
4 هیات علمی دانشگاه کنت و پژوهشگر دانشگاه آکسفورد، انگلستان
5 گروه محیط‌زیست، دانشگاه علوم کشاورزی و منابع طبیعی گرگان، ایران
چکیده
رابطه تاریخی انسان و طبیعت از طریق دانش بومی اکولوژیک قابل معرفی و بررسی است که این دانش در سیاستگذاری حفاظت کاربرد داشته و باید در حفاظت دولتی و رسمی در نظر گرفته شود. این مطالعه با هدف بررسی رابطه مردم محلی منطقه هیرکانی با گونه‌های پلنگ ایرانی، خرس قهوه‌ای و گرگ در سه منطقه تحت حفاظت محیط‌زیست در استان‌های گیلان و مازندران با رویکرد قوم‌نگاری انجام شد. طی مصاحبه با بیش از 40 فرد مطلع محلی و برگزاری جلسات گروهی، سوالاتی شامل شناخت عمومی از گونه‌ها، باورها و داستان‌ها، استفاده از اجزاء بدن و روش‌های شکار و دورکردن از دارایی‌ها پرسش شد. نتایج حاکی از تجربه و دانش بالای مردم محلی نسبت به طبیعت و حیات‌وحش پیرامون خود است. به دلیل حمله پلنگ و گرگ به دام و عدم جبران خسارت، دید منفی نسبت به این گونه‌ها به‌ویژه گرگ وجود دارد. استفاده از اجزاء بدن خرس به‌ویژه چربی در بین هر سه اجتماع جنگل‌نشین مورد بررسی شنیده شد و جنگل‌نشینان تالش داستان‌ها و اسطوره‌ای مختلفی را به‌طور مشخص در مورد گونه گرگ و خرس نقل قول کردند. توجه به پیشینه باوری مثبت و منفی نسبت به این گونه‌ها در برنامه‌ریزی‌های آموزشی می‌تواند به حفاظت موثر در این مناطق بینجامد.
کلیدواژه‌ها
موضوعات
)