نوع مقاله : مقاله پژوهشی

نویسنده

استادیار گروه مرمت بناهای تاریخی، دانشکده معماری و شهرسازی، دانشگاه صنعتی جندی شاپور دزفول

10.22054/qjik.2025.82008.1435

چکیده

پل‌ها در سرزمین کوهستانی ایران به عنوان بناهایی با معماری بومی از دوران پیش از تاریخ وجود داشته‌اند. پل‌ها با تغییرات زندگی بشر و فن‌آوری‌های جدید دست‌خوش تغییر و تحول گردیده و در هر زمان با توجه به نیاز‌های آن دوران ساخته می‌شده است. عبور از رودخانه‌های دائمی و پرآب لرستان که در میان دره‌های عمیق جریان دارند بدون استفاده از پل آسان نبوده است. چندکتیبه باقی‌مانده در محل چند پل‌ تاریخی لرستان گواه این ادعا است که بدرابن‌حسنویه در قرن چهارم هجری پل‌های عظیمی را بر روی رودخانه‌های لرستان، به خصوص رودخانه کشکان، بنا نهاده بود. از این رو هدف این پژوهش معرفی یکی از سازه‌های آبی مهم در حوزۀ زاگرس و خوانش و فهم تکنیک‌ها و دانش بومی رایج پل‌سازی در این دوران با استناد به مدارک و شواهد تاریخی، از طریق مطالعات کتابخانه‌ای و میدانی با استفاده از رویکرد تفسیری و راهبرد کیفی است. پژوهش با تمرکز بر روی 4 نمونه مطالعاتی ضمن دستیابی به شاکله اصلی ساختار کالبدی مشترک پل‌های مذکور، خوانش تکنیک و دانش بومی آن‌ها را که شامل بستر‌سازی و پی سازی، فن‌آوری ساخت پایه‌ها، تشابه سطح گذر و راه-گذر و تکنیک بومی تاق‌های وسیع در دهانه‌های عریض بود، مشخص نمود.

کلیدواژه‌ها

موضوعات