نوع مقاله : مقاله پژوهشی
نویسندگان
1 پژوهشکده سوانح طبیعی
2 دانشیار گروه معماری، دانشکده معماری و شهرسازی، دانشگاه آزاد اسلامی واحد تهران مرکزی، تهران، ایران
چکیده
مخاطرات طبیعی از جمله سیل یکی از مشکلات اساسی سکونتگاه‌های روستایی ایران می باشد. دانش بومی مقابله با سیل و همزیستی با آن از دیرباز در ایران وجود داشته است. در این پژوهش با بررسی روش‌های بومی مقابله و بهره‌برداری از منابع آبی سیل و مقایسه آن با روش‌های نوین در منطقه دشتیاری و چابهار کارایی روش‌های بومی ارزیابی شده است. بررسی‌ها از طریق مطالعات کتابخانه‌ای، گفتگو با افراد محلی، مشاهدات میدانی و تحلیل داده‌ها صورت گرفته است. در این مناطق دانش بومی از طریق احداث سازه‌های دگار و هوتک به منظور بهره‌برداری و احداث سازه تنپک به منظور مقابله با سیل و کاهش آسیب‌پذیری منازل مسکونی مورد استفاده قرار می‌گیرد. این سازه‌ها عملکرد مشابه چکدم‌ها، سازه‌های پخش سیلاب و سدها و ساخت براساس کدارتفاعی به منظور کاهش آسیب‌پذیری می‌باشد. با توجه به بررسی‌ها و نتایج آن عملکرد سازه‌های مبتنی بر دانش بومی در منطقه مورد مطالعه مناسب‌تر بوده و از بین آنها ساخت و ساز برروی تنپک‌ها برای منازل مسکونی ایمنی در برابر آبگرفتگی سیلاب ایجاد نموده است. هوتک‌ها نیز بعنوان منبع ذخیره آب سیلاب و گاهاً تنها منبع آبی روستاها، بدلیل نبود شبکه آبرسانی نوین در برخی روستاها، کارکرد بسیار مناسبی در منطقه داشته است.
کلیدواژه‌ها
موضوعات
)