نوع مقاله : مقاله پژوهشی
نویسنده
دانشیار جامعه شناسی دانشگاه پیام نور
چکیده
حسن زیرک هنرمند آواز‌خوانی است که در سال‌های 1332 تا 1351 بیش از هزار ترانه ضبط‌شده از او برجای‌مانده است. هدف این تحقیق شناخت نوع پوشش و تزئینات زن است. دیدگاه راهنما در پژوهش، نگرش حاکم بر جامعه‌شناسی ادبیات بوده است. روش تحقیق توصیفی و تحلیل متن به شیوه تحلیل محتوای کیفی انجام‌شده است. نتیجه تحقیق نشان داد که لباس زنان شامل سرپوش، تن‌پوش از قبیل سربند، پیراهن ، دستمال، رنگ لباس، نام پارچه و مکان تولید و تزئیناتی مثل گوشواره، بازوبند، النگوی دست‌وپا،آرایش طبیعی با سرمه و حنا در ترانه‌ها انعکاس یافته است. در این ترانه‌ها و در بخش پوشش البسه هیچ موردی از پاپوش نیست که ناشی از تأثیر فرهنگ اجتماعی بر هنر است. این بازتاب متأثر از شرایط اجتماعی و عاملیت هنرمند است که در عین خلاقیت در چارچوب ارزش‌های جامعه خویش قرار دارد . زیرک بخشی از میراث ناملموس جامعه از طریق زبان، ترانه ضبط و ثبت کرده است و چنین به نظر می‌رسد که در غیاب تاریخ رسمی، ترانه‌های فولکلور حافظ فرهنگ و خاطره جمعی بوده و تغییرات تاریخی مصرف پارچه و زیورآلات را پوشش می‌دهند. درواقع از روی این ترانه‌ها می‌توان بخشی از تاریخچه لباس زن در یک سده گذشته را بازسازی کرد.
کلیدواژه‌ها
موضوعات
)