محمود مهام؛ مهناز قبادی
چکیده
ایده‌ی اصلی این مقاله بر اهمیت روابط حوزه‌های «طبیعی و انسانی» از دو منظر «دانشی» و «زیست‌بوم‌شناسی» است که هر چند در ابتدا ساده به نظر می‌رسد امّا متاسفانه در عمل، شاهد فقدان این ارتباط‌شناسی در کلان حوزه‌های علمی هستیم. «شوری» به مثابه‌ی یک ویژگیِ «طبیعی» و «شورورزی» به عنوان یک «فناوری»- ...
بیشتر
ایده‌ی اصلی این مقاله بر اهمیت روابط حوزه‌های «طبیعی و انسانی» از دو منظر «دانشی» و «زیست‌بوم‌شناسی» است که هر چند در ابتدا ساده به نظر می‌رسد امّا متاسفانه در عمل، شاهد فقدان این ارتباط‌شناسی در کلان حوزه‌های علمی هستیم. «شوری» به مثابه‌ی یک ویژگیِ «طبیعی» و «شورورزی» به عنوان یک «فناوری»- که حاصل تدابیر انسانی است- در یک زیستبوم معین(ایران)، مورد نیاز و پرسش می‌باشد، هر چند شرایط جدیدِ حاصل از مداخلات بدون توجه به توانهای محیطی، شرایط متفاوتی را به وجود آورده، امّا همچنان این پرسش قابل طرح است که این ارتباط «طبیعی و انسانی»، دارای چه پیشینه و حال، و لذا آیندهای خواهد بود؟ با رجوع به سوابقِ اجتماعی-فنی و خاکی-گیاهی در زیستبوم ایران، نشان داده شده است که این ارتباط در گذشته به نحو مناسبی برقرار بوده، به نحوی که میتوان به استناد آگاهی و عملکرد پیشینیان، از جامعهی شورورز و لذا تواناییِ کار با شوری در قالب فناوری شورورزی سخن گفت. نکتهی کلیدی برای درک، طراحی و اجرایِ شورورزی نوین، توجه مجدد به روابط حوزه‌های «طبیعی و انسانی» از منظر «دانشی» در «زیستبومی مشخص» می‌باشد که «مطالعات زیست‌بوم‌شناسی ایران» نامیده شده است
ابوعلی ودادهیر؛ آلما رنجبر
چکیده
اهمیت بحران‌ها و گفتمان محیط‌زیستی در چند دهه گذشته به شکل‌گیری مطالعات میان‌رشته‌ای در این حوزه منجر شده است و انسان‌‌شناسان با تلقی «فرهنگ» به مثابه فصل مشترک گفتمان محیط زیستی و انسان‌‌شناسی و همچنین با توجه به ماهیّت فرارشته‌ای و میان‌رشته‌ای پژوهشهای انسان‌شناختی اعضای ثابت‌قدم و کلیدی این نوع مطالعات محیط زیستی ...
بیشتر
اهمیت بحران‌ها و گفتمان محیط‌زیستی در چند دهه گذشته به شکل‌گیری مطالعات میان‌رشته‌ای در این حوزه منجر شده است و انسان‌‌شناسان با تلقی «فرهنگ» به مثابه فصل مشترک گفتمان محیط زیستی و انسان‌‌شناسی و همچنین با توجه به ماهیّت فرارشته‌ای و میان‌رشته‌ای پژوهشهای انسان‌شناختی اعضای ثابت‌قدم و کلیدی این نوع مطالعات محیط زیستی به ویژه در موضوع آب به شمار می روند.داده‌ها و شواهد این پژوهش کیفی از طریق روشهای میدان پژوهی از جمله مشاهده مشارکتی و مصاحبه قوم‌نگارانه در میان سه طایفه از ایل قشقایی در محدوده سه شهرستان کازرون و نورآباد ممسنی در ییلاق و شهرستان دژکرد در اقلید استان فارس گردآوری شده است. نتایج این پژوهش نشان می‌دهد آب در میان عشایر ایل قشقایی نه فقط برای زندگی و پایداری زیست‌محیطی حیاتی است، بلکه آن از زوایای متعدد فرهنگی، سیاسی، اقتصادی، روانی، حقوقی و جنسیتی نیز مهم است. معانی موجود درباره آب و چالش‌های آن با تأثیرپذیری از شرایط زیست‌محیطی منطقه، به مرور زمان دچار تحوّل شده است. بحرانی شدن وضعیت آب و تغییر در نوع مدیریت و بهره برداری از آب، هم تمامی ابعاد و سبک‌های زندگی عشایر قشقایی را متأثر را کرده است و هم معانی فرهنگی موجود درباره آب را تغییر داده است.
مهدی خانی؛ حسن هویدی؛ احمدرضا یاوری؛ محمدرضا خانی
چکیده
با توجه به سوءمدیریتهای واقع شده در حوزه استفاده، احیا و تخصیص منابع آب، بازگشت و استفاده از فن‌آوری‌ها و دانش‌های بومی و به روزآوری آنها و بومی کردن فناوری‌های مدرن امری اجتناب ناپذیر است. از آنجاکه یکی از رکن‌های مهم برنامه‌ریزی و مدیریت در حوزه منابع آب شناسایی مناسبترین معیارها یا عوامل موثر در آن می‌باشد در این پژوهش با مرور ...
بیشتر
با توجه به سوءمدیریتهای واقع شده در حوزه استفاده، احیا و تخصیص منابع آب، بازگشت و استفاده از فن‌آوری‌ها و دانش‌های بومی و به روزآوری آنها و بومی کردن فناوری‌های مدرن امری اجتناب ناپذیر است. از آنجاکه یکی از رکن‌های مهم برنامه‌ریزی و مدیریت در حوزه منابع آب شناسایی مناسبترین معیارها یا عوامل موثر در آن می‌باشد در این پژوهش با مرور وسیع منابع داخلی و خارجی در حوزه دانش بومی و همچنین استفاده از نظر متخصصان و خبرگان استان یزد با روش دلفی متغیرها شناسایی و پرسشنامه تهیه شد، سپس متغیرهای تاثیرگذار با استفاده از روشهای مناسب مانند تحلیل عامل اکتشافی و تجزیه به مولفههای اصلی مورد بررسی و ارزیابی قرار گرفت. نتایج حاصله نشان می‌دهد که شش عامل اصلی محافظت و ﭘﺎﻳﺪﺍﺭی، مدیریت، کلنگری، مقرون به صرفه بودن، ﺳﺎﺯﮔﺎﺭﻱ، پویایی از جمله عوامل و معیارهای دانش بومی در مدیریت و برنامه ریزی منابع آب استان یزد بوده است، همچنین متغیرهایی چون حفظ تنوع زیستی، مدیریت صحیح و اصولی، مقرون به صرفه بودن و حفظ حیات وحش نیز از اهمیت بیشتری برخودار بودهاند
رضا صحت منش؛ زهرا اسفندیاری مهنی
چکیده
ظروف کلوریتی و نقش‌مایه‌های آنها مهمترین عنصر نانوشتاری تمدن حوزه فرهنگی هلیل‌رود هستند. خوانش نقوشِ ظروف راه ورود به دنیای اندیشه و باورهای مردم ساکن این حوزه فرهنگی است. بیشترین پژوهشهای حوزه ظروف و نقوش تمدن جیرفت در زمینه نقوش جانوری است و در این میان سایر نقوش چندان توجه جامعه علمی را برنیانگیخته است. بنابراین مسئله اصلی، ...
بیشتر
ظروف کلوریتی و نقش‌مایه‌های آنها مهمترین عنصر نانوشتاری تمدن حوزه فرهنگی هلیل‌رود هستند. خوانش نقوشِ ظروف راه ورود به دنیای اندیشه و باورهای مردم ساکن این حوزه فرهنگی است. بیشترین پژوهشهای حوزه ظروف و نقوش تمدن جیرفت در زمینه نقوش جانوری است و در این میان سایر نقوش چندان توجه جامعه علمی را برنیانگیخته است. بنابراین مسئله اصلی، خوانش و بررسی نقوش گیاهی تمدن حوزه هلیل‌رود در هزاره سوم ق.م است. پژوهش پیش رو در چارچوب نظریه مقدس و نامقدس به نقوش گیاهی تمدن حوزه هلیل‌رود پرداخته و سؤال اصلی پژوهش این است که: نقوش گیاهی تمدن حوزه هلیل‌رود جیرفت دارای چه بار و معنایِ مقدس‌گونه‌ای بودند؟ پژوهش حاضر با استفاده از داده‌های کتابخانه‌ای و میدانی فراهم گردیده و به روش توصیفی – تحلیلی به بررسی نقوش گیاهی حوزۀ هلیل‌رود به عنوان عاملی مهم در بازیابی فرهنگ و آئین‌های باستانی ایران پرداخته است. با مطالعه بر روی 170 ظرف کلوریتی مشخص گردید 58/20 درصد ظروف دارای نقش‌مایه گیاهی هستند و از این منظر در جایگاه دوم بعد از نقوش جانوری قرار دارند. یافته‌های پژوهش حاکی از آن است که نقوش گیاهی تنها جنبۀ تزئینی صرف ندارند بلکه بیان‌کننده مفاهیمی در مورد هستی و جهان‌بینی پدیدآورندگان آنها می‌باشند.
محسن ابراهیمی؛ مهرداد عربستانی
چکیده
صیادی از فعالیت های اصلی معیشتی در حاشیه خلیج فارس و دریای عمان بوده است. از میان شیوه های صیادی، روش صید گرگور، یکی از رایج ترین روش های صید بومی در این منطقه به شمار می‌آید. در این پژوهش ضمن شناسایی ابزار و روش های صید در شهرستان گناوه، تکنولوژی ساخت و استفاده از گرگور و تغییرات صورت گرفته در آن، روابط اقتصادی و فرهنگ شکل گرفته حول ...
بیشتر
صیادی از فعالیت های اصلی معیشتی در حاشیه خلیج فارس و دریای عمان بوده است. از میان شیوه های صیادی، روش صید گرگور، یکی از رایج ترین روش های صید بومی در این منطقه به شمار می‌آید. در این پژوهش ضمن شناسایی ابزار و روش های صید در شهرستان گناوه، تکنولوژی ساخت و استفاده از گرگور و تغییرات صورت گرفته در آن، روابط اقتصادی و فرهنگ شکل گرفته حول این شیوه صیادی، و نیز درگیری گروه های بومی و مهاجر با صیادی و ساخت گرگور و مورد مطالعه قرار گرفته است. امروزه روش های صنعی صیادی با آثار نامطلوب بر منابع طبیعی و محیط زیست به طور فزاینده ای به کار گرفته می شوند و توسعه ای ناپایدار را در منطقه ایجاد کرده است. لذا در این پژوهش امکان افزایش بازدهی صید گرگور و طرح آن به عنوان شیوه ای پایدارتر صیادی، هم از نظر محیط زیست و هم از نظر اقتصادی و اجتماعی، مورد توجه قرار گرفته است و راه هایی پیشنهاذد شده است که شاید بتوانند با مداخلاتی در صید گرگور آن راا به عنوان جایگزینی برای شیوه های ناپایدارتر صیادی مطرح کرده و حداقل از رشد بی رویه صیادی ناپایدار بکاهد.
گلفام شریفی
چکیده
مرشدی، هنر ضرب‌نوازی و خواندن آوازهای حماسی در زورخانه است. از دیرباز این هنر بومی سینه به سینه به هنرجویان منتقل شده است اما امروزه فدراسیون پهلوانی و ورزش زورخانه‌ای بر هنر مرشدی نظارت دارد.ضرب‌نوازی طی سالیان طولانی فشار بسیاری بر بدن وارد می‌آورد. چهار عضو بدن مرشدان در معرض ابتلا به بیماری قرار دارند. این نواحی عبارتند ...
بیشتر
مرشدی، هنر ضرب‌نوازی و خواندن آوازهای حماسی در زورخانه است. از دیرباز این هنر بومی سینه به سینه به هنرجویان منتقل شده است اما امروزه فدراسیون پهلوانی و ورزش زورخانه‌ای بر هنر مرشدی نظارت دارد.ضرب‌نوازی طی سالیان طولانی فشار بسیاری بر بدن وارد می‌آورد. چهار عضو بدن مرشدان در معرض ابتلا به بیماری قرار دارند. این نواحی عبارتند از حنجره، کلیه، بخش شنوایی گوش‌ها و پوست. با بررسی و مطالعه تجارب مرشدان دریافتیم با آموزش صحیح و اصولی، مراقبت وآمادگی لازم جسمی و روحی تا حدود زیادی بیماری‌های حنجره و کلیه در این افراد کاهش می‌یابد. هدف از پژوهش حاضر آن است تا علاوه بر معرفی برخی بیماری‌هایی که مرشدان زورخانه بدان مبتلا می‌شوند، اطلاعاتی در مورد پیشگیری و درمان این بیماری‌ها بر اساس دانش پزشکی عامیانه ارائه شود.تاکنون پژوهش مستقلی درباره بیماری‌های مرشدان زورخانه صورت نگرفته و تنها در برخی منابع به بروز بیماری‌های پوستی در میان آنان اشاره شده است. داده‌های ارائه شده بر پایه پژوهشهای میدانی نگارنده و مصاحبه‌های عمیق با مرشدان پیشکسوت، زورخانه‌داران، سازندگان اسباب و آلات ورزش باستانی، باستانی‌کاران و حضور در زورخانه‌ها طی سال‌های 1396و 1397 در استان تهران به دست آمده است. کلید‌واژه‌هامرشد- زورخانه- ورزش باستانی- بیماری
مهدی رئیسی نافچی؛ خاطره طالبی؛ میترا آزاد
چکیده
سیاه‌چادر نوعی مسکن عشایری است که ساختار آن متناسب با عوامل جغرافیایی و فرهنگی هر ایل تعیین می‌شود. ساختار سیاه‌چادر ایل سنگسر(مشهور به گوت) ترکیبی از دستبافتهها با مصالح بنایی است. بسترسازی در سیاهچادرهای سایر ایلات نیز انجام می‌شود با این تفاوت که در زیرسازی سیاهچادرهای ایل سنگسر(مشهور به گوتکِمال) علاوه بر ...
بیشتر
سیاه‌چادر نوعی مسکن عشایری است که ساختار آن متناسب با عوامل جغرافیایی و فرهنگی هر ایل تعیین می‌شود. ساختار سیاه‌چادر ایل سنگسر(مشهور به گوت) ترکیبی از دستبافتهها با مصالح بنایی است. بسترسازی در سیاهچادرهای سایر ایلات نیز انجام می‌شود با این تفاوت که در زیرسازی سیاهچادرهای ایل سنگسر(مشهور به گوتکِمال) علاوه بر ایجاد حریم و بستری هموار با ایجاد دیوارهها و سکوهایی کوتاه با مصالح بنایی نوعی فضاسازی صورت میگیرد که پس از برچیدن سیاه‌چادر باقی میماند و در سال بعد با مرمتهای جزئی مجدداً مورداستفاده قرار میگیرد. در دهههای اخیر با افزایش خانهسازی در ییلاقات استفاده از سیاه‌چادر کمرنگ شده، لذا شناسایی و مستندنگاری معدود نمونههای باقیمانده فی‌نفسه ارزنده است. در این مقاله با شناسایی و بررسی 5 نمونهی موجود از زیرسازی سیاهچادرهای ایل سنگسر به روش توصیفی ـ تحلیلی، یک دستهبندی از ساختار این زیرسازیها ارائه شده است. متغیرهای بررسی‌شده شامل موقعیت و ویژگی استقرارگاهها در منطقه، تأثیر توپوگرافی و شرایط جغرافیایی بر طراحی، ابعاد، کاربری، فرم، دسترسی و مصالح است. نتایج نشان میدهند تغییراتی در ابعادوفرم، نوع مصالح و فضاهای ارتباطی و جابه‌جایی کاربریها در نمونههای جدید به وجود آمده‌است. به نظر می‌رسد ادامهی این روند، گوتها را از کاربری و کارآمدی اصیل خود دور خواهد‌کرد.
سمانه بغلانی؛ صمد سامانیان
چکیده
اسطرلاب‌ها به عنوان پیشرفته‌ترین ابزار نجومی، در دوران اسلامی مورد توجه زیادی بودند و در ایران دوره صفوی، ساخت آنها با به کارگیری دانش‌های بومی اهمیتی بیش از پیش یافت که نقوش، تزئینات و تغییرات ایجاد شده در آنها حکایت از آن دارد و به نظر می‌رسد تحت تاثیر عواملی از جمله عوامل فرهنگی و اجتماعی در این دوره است. هدف پژوهش حاضر شناسایی ...
بیشتر
اسطرلاب‌ها به عنوان پیشرفته‌ترین ابزار نجومی، در دوران اسلامی مورد توجه زیادی بودند و در ایران دوره صفوی، ساخت آنها با به کارگیری دانش‌های بومی اهمیتی بیش از پیش یافت که نقوش، تزئینات و تغییرات ایجاد شده در آنها حکایت از آن دارد و به نظر می‌رسد تحت تاثیر عواملی از جمله عوامل فرهنگی و اجتماعی در این دوره است. هدف پژوهش حاضر شناسایی عوامل فرهنگی و اجتماعی موثر بر نقشآفرینی بر اسطرلاب‌های صفوی ایران و بررسی تاثیرات آنها می‌باشد. در همین راستا این پژوهش به روش توصیفی تحلیلی و با استفاده از منابع تصویری و مکتوب کتابخانه‌ای و اینترنتی به بررسی عوامل: نجوم و خرافهگرایی، رسمی شدن مذهب تشیع، ملیگرایی، حمایت پادشاهان و پیشرفت هنر فلزکاری و رفاه نسبی اقتصادی طبقات جامعه میپردازد. نتایج پژوهش نشان می‌دهد که این عوامل موجب رونق حرفه اسطرلابسازی، بومیسازی دانش آن، فراهم آمدن محیط مناسب برای فعالیت هنرمندان در این رشته و در نتیجه پرکارتر و ظریفتر شدن نقوش اسطرلاب‌ها شد و در نهایت این نقوش هویت ایرانی، شیعی و صفوی یافتند.
یاسر حمزوی
چکیده
یکی از خاصترین گونههای دیوارنگاره، دیوارنگارۀ بومپارچه است. در مسیر مدیریت مطالعات هدفمند و بلند مدت دیوارنگارۀ بومپارچه، حفاظت صحیح از این آثار، قرار دارد. جهت حفاظت صحیح این آثار و تحلیل مطالعات حفاظتی انجام گرفته و اقدامات مورد نیاز آینده، ضروری است تا رویکردهای حفاظتی این آثار در بستر فرهنگی نیز مورد کنکاش قرار گیرند. ...
بیشتر
یکی از خاصترین گونههای دیوارنگاره، دیوارنگارۀ بومپارچه است. در مسیر مدیریت مطالعات هدفمند و بلند مدت دیوارنگارۀ بومپارچه، حفاظت صحیح از این آثار، قرار دارد. جهت حفاظت صحیح این آثار و تحلیل مطالعات حفاظتی انجام گرفته و اقدامات مورد نیاز آینده، ضروری است تا رویکردهای حفاظتی این آثار در بستر فرهنگی نیز مورد کنکاش قرار گیرند. بنابراین، در این پژوهش سعی شده است با مرور نتیجۀ اقدامات و مداخلههای حفاظتی بر روی دیوارنگارههای بومپارچه و نقاشیهای روی کرباس و همچنین بررسی تجربه‌های حفاظت و مرمّت در ایران، رویکردهای حفاظتی معرفی شوند تا بتوان با تکیه بر آن، مداخلههای صحیح و همچنین تحلیل صحیحی از اقدامات سالها و دورههای گذشته بر روی این گونه آثار انجام داد. هدف از پژوهش پیشرو، دستیابی به دانش بومی شناخت و حفاظت دیوارنگارههای بومپارچۀ دورۀ اسلامی و همچنین تحلیل مداخلههای حفاظتی بر روی این آثار، در ایران است. در نتیجۀ این پژوهش، رویکردهای حفاظتی دیوارنگارههای بومپارچه در دو بخش حفاظت مداخلهای و حفاظت پیشگیرانه تعریف شد تا بتوان بهترین نتیجه را از آن گرفت. هر کدام از رویکردها را در نظر بگیریم، حتماً باید به ویژگی دوگانۀ دیوارنگارههای بومپارچه توجه شود و با توجه به شرایط اثر، اقدامات مورد نیاز انجام شود.
امیررضا امراللهی جلال آبادی؛ محمد رحیم فروزه؛ حسین بارانی؛ حسن یگانه
چکیده
اتنوبوتانی به عنوان شاخه ای از دانش بومی به مطالعه چگونگی استفاده افراد یک قوم، یک فرهنگ و یا یک ناحیه خاص از گیاهان بومی موجود در آن منطقه می پردازد. این مطالعه با هدف معرفی گیاهان خوراکی و دارویی که توسط مردم بومی گوغر استفاده می شوند، انجام گردیده است. به همین منظور، طی تابستان 1398 و بهار 1399، گیاهان خوراکی و دارویی مورد استفاده افراد ...
بیشتر
اتنوبوتانی به عنوان شاخه ای از دانش بومی به مطالعه چگونگی استفاده افراد یک قوم، یک فرهنگ و یا یک ناحیه خاص از گیاهان بومی موجود در آن منطقه می پردازد. این مطالعه با هدف معرفی گیاهان خوراکی و دارویی که توسط مردم بومی گوغر استفاده می شوند، انجام گردیده است. به همین منظور، طی تابستان 1398 و بهار 1399، گیاهان خوراکی و دارویی مورد استفاده افراد بومی در منطقه شناسایی شد. اطلاعات کسب شده در این پژوهش، در قالب مصاحبه آزاد، مصاحبه نیمه ساختار یافته و مشاهده مشارکتی گردآوری گردید. مصاحبه ها به صورت هدفمند از خبرگان محلی صورت پذیرفت. در مجموع 36 گونه با استفاده های خوراکی و دارویی شناسایی گردید که دانش مردم محلی در ارتباط با آن بسیار وسیع می باشد. این دانش شامل شناسایی گیاهان، زمان مناسب برداشت، اندام مورد استفاده، خواص دارویی، کاربرد های خوراکی، نحوه استفاده و همچنین در ارتباط با اکولوژی گیاهان می باشد. نتایج حاصل نشان می دهد که اندام برگ بیشترین استفاده خوراکی و دارویی را دارا می باشد. گیاهان خوراکی به صورت پخته و گیاهان دارویی به شکل خام بیشترین ترین شکل مصرف را دارند و بیشترین استفاده دارویی از گیاهان منطقه جهت معالجه بیماری های گوارشی می باشد.
حمید رضا آرامی پارچه باف؛ سجاد مؤذن
چکیده
یکی از هنرها و صنایع سنتی در معرض فراموشی، چینی بندزنی است. حفظ و جمع‌آوری تجربیات، دانش و فنون به‌کار رفته در این حرفه در جهت پاس‌داشت فرهنگ ایرانی ضرورت دارد. برای گردآوری اطلاعات از مطالعات میدانی و کتابخانه‌ای و مصاحبه با صاحب‌نظران و پیشکسوتان این هنر استفاده گردید و به پیشینه، شناخت و معرفی ابزارسنتی، مواد و روش تهیه و بکارگیری ...
بیشتر
یکی از هنرها و صنایع سنتی در معرض فراموشی، چینی بندزنی است. حفظ و جمع‌آوری تجربیات، دانش و فنون به‌کار رفته در این حرفه در جهت پاس‌داشت فرهنگ ایرانی ضرورت دارد. برای گردآوری اطلاعات از مطالعات میدانی و کتابخانه‌ای و مصاحبه با صاحب‌نظران و پیشکسوتان این هنر استفاده گردید و به پیشینه، شناخت و معرفی ابزارسنتی، مواد و روش تهیه و بکارگیری آنها در مرمت ظروف چینی و سفالی پرداخته شد. مراحل مرمت این ظروف شامل بازچینی قطعات شکسته، سوراخ کاری، بستزدن، چسبزدن و مراحل تکمیلی ترکبندی و استحکامبخشی مضاعف می‌باشد. انواع چسبهای سنتی طبیعی، گیاهی و حیوانی و همچنین آهک جهت تهیه بعضی از چسبها، بهدلیل مقاوم بودن در برابر رطوبت و آببندی ، در این هنر مورد استفاده قرار میگیرند. اهمیت مطالعه این حرفهها و فنون و مواد و مصالح به‌کار رفته بدین جهت است که بازشناسی و حفاظت از صنایع سنتی، حفاظت از اخلاق و سنتهای زیست اصیل ایرانی را در پی دارد و میتواند پشتوانه حفاظت از آثار فرهنگی باشد. حفاظت از میراث فرهنگی منحصر به آثار معماری و میراث ملموس نیست و باید برای حفظ جامعیت آن همه اجزائی که در شکل‌گیری این فرهنگ نقش دارند، مورد توجه قرار گیرند.
معصومه یوسفی؛ سید علی اصغر میرفتاح؛ فرزاد مافی
چکیده
طلاکاری جیوه ای روشی است که در دوره ساسانی برای تزئین آثار نقره به کار رفته است.این روش دارای ویژگی هایی است که باعث اتصال محکم لایه طلا به پایه نقره شده و لایه طلا با گذشت بیش از هزار سال از اثر جدا نشده است.در این تحقیق به معرفی طلاکاری جیوه ای پرداخته شده و این پرسش مطرح شده است که چه عاملی باعث دوام لایه طلا بر روی سطح نقره، بوده است؟هدف ...
بیشتر
طلاکاری جیوه ای روشی است که در دوره ساسانی برای تزئین آثار نقره به کار رفته است.این روش دارای ویژگی هایی است که باعث اتصال محکم لایه طلا به پایه نقره شده و لایه طلا با گذشت بیش از هزار سال از اثر جدا نشده است.در این تحقیق به معرفی طلاکاری جیوه ای پرداخته شده و این پرسش مطرح شده است که چه عاملی باعث دوام لایه طلا بر روی سطح نقره، بوده است؟هدف از این پژوهش، یافتن شباهتها و تفاوتها بین اثر نقره دورهی ساسانی و نمونه های حاصل از انجام تجربه های آزمایشگاهی است که منجر به شناخت چگونگی اجرای این روش و همچنین دلیل پایداری لایه طلا بر روی سطح نقره شده است.برای این منظور، طلاکاری جیوه ای بازیابی و اجرا شده و با یک نمونه قدیمی به عنوان شاهد مورد بررسی های متالوگرافی برای شناسایی ساختار قرار گرفته است.سپس به مطالعه و بررسی بیشتر سطح پوشش و چگونگی چسبندگی لایه طلا به فلز پایه با استفاده از ( SEM ) پرداخته شده است. نتایج حاصل از بررسی ها نشان می دهد که ، پوشش طلا از نوع پوشش نفوذی است که باعث چسبندگی محکم لایه طلا به پایه نقره می گردد.
